پل ادبی ایران و چین

روابط فرهنگی ایران و چین در روزگار باستان عمدتاً از دوره‌ی اشکانی شکل گرفت و در روزگار ساسانی و بویژه در دوره‌ی اسلامی به اوج خود رسید. نگارنده که طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ در بخش فارسی و ایران شناسی دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای به مطالعه و تدریس مشغول بود، این فرصت را یافت که با برخی از چهره‌های شاخص شاعران و نویسندگان معاصر چین آشنایی به هم زند و در محافل ادبی آنان شرکت کند و این توفیق را یافت که کتاب مهم زنده یاد استاد جان هونین با موضوع روابط چین و ایران از دوره اشکانی تا شاهرخ تیموری را ویرایش کرده و بعدها در پژوهشگاه میراث فرهنگی منتشر نماید و با نویسنده نیز چند بار دیدار داشته باشد. این اثر به خوبی نشان می‌دهد که روابط فرهنگی ایران و چین در دوران قدیم بیشتر از دوران معاصر بوده است. بنا به مندرجات این کتاب خواندنی، حتی شاعرانی از میان شاهزادگان و اشراف ساسانی به چین کوچیدند و اشعار و هایکوهایی از خود به یادگار گذاشتند.

اما آنچه نگارنده را بر آن داشت تا این یادداشت را بنویسد، احساس ضرورت پیوند ادبی ایران و چین در دوران معاصر است که تلاش‌های اندکی پیرامون آن صورت گرفته است. همپای روابط اقتصادی و فرهنگی، ناگزیر باید به روابط ادبی بین دو ملت کهنسال و پرآوازه‌ی شرق تن دهیم و این امر را بسیار جدی بگیریم. امروز کمتر نویسنده و شاعر ایرانی چهره‌های شاخص ادبیات داستانی و شعر معاصر چین را می‌شناسد و شاعران ونویسندگان معاصر چین که درباره شعر و ادب معاصر ما اصلاً آشنایی ندارند.

این پل ادبی از دهه‌ی گذشته آغاز شده است. حدود دوازده سال پیش برگزیده‌ای از شعر معاصر چین به این قلم منتشر شد. در پی آن برگزیده‌ی دیگری باز به همین قلم به کوشش انجمن شاعران ایران در ۱۳۹۵ منتشر شده که چهره‌های جدیدتری از شاعران معاصر را معرفی کرده است. مویان نیز با کسب جایزه نوبل ادبی در چند سال اخیر به فارسی زبانان تا حدی معرفی شده است.

ین لی شاعر معاصر چین با معرفی نگارنده و به همت موسسه‌ی فرهنگی شهر کتاب به تهران دعوت شد و در سفری دیگر در جشنواره‌ی بین المللی شعر شرکت کرد. دو سال گذشته جیدی ماجیا، شاعر و معاون انجمن نویسندگان سراسر چین به تهران آمد و دیداری با تنی چند از شاعران و نویسندگان ما داشت و در پی آن، نگارنده و شمس لنگرودی به جشنواره‌ی جهانی شعر معاصر چین دعوت شدیم.

سال گذشته نیز به پایمردی آقای محمدخانی مدیر فرهنگی و بین الملل شهر کتاب و به اتفاق ضیاء موحد و دکتر مهدی محبتی در حاشیه‌ی همایش کنفوسیوس و سعدی در پکن دیداری با انجمن نویسندگان چین داشتیم و مقرر شد پل ادبی ایران و چین با حضور نمایندگانی از نویسندگان و شاعران معاصر چین و ایران در همایش‌های مشترک ادبی اعم از شعر و داستان تشکیل شود و با استمرار آن در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران که چین مهمان ویژه است، این پل ادبی مستحکم‌تر شود.

در پی دعوت مرکز فرهنگی و بین الملل شهر کتاب و موسسه‌ی نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، هیاتی از انجمن نویسندگان، شاعران و محققان ادبی دو کشور دیدار و گفتگو دارند. این نشست ویژه‌ی شهر کتاببخارست در روز پنج شنبه ۵ مرداد ساعت ۱۶ تا ۱۹ برگزار می شود.