ایران: بیاغراق زنده یاد عبدالرحیم جعفری در بخش خصوصی موفق به
تأسیس مؤسسه نشری شد که بزرگترین انتشاراتی کشور به شمار میآمد. جایگاهی که
انتشارات امیرکبیر بهدست آورد از پشتکار و علاقهای نشأت میگرفت که او در عرصه کتاب
داشت؛ آنقدر مشتاق یادگیری بود که حتی در اواخر عمر هم به دنبال فراگیری زبان
فرانسه و از سویی هنری همچون پیانو بود. از شور و اشتیاق جعفری به کار نشر که
بگذریم شاید بتوان یکی از مهمترین ویژگیهای او که در موفقیتش نقشی اساسی داشت را
در این دانست که کارش را به اصطلاح از کف چاپخانهها و مؤسسات نشر آغاز کرد. او به
یکباره ره صدساله را یک شبه نرفت و پله پله در این مسیر پیش رفت. جعفری با پشتکاری
که از آن برخوردار بود در نهایت موفق به دایر کردن مؤسسهای شد که بیش از دو هزار
عنوان کتاب در موضوعات مختلف علمی و عمومی منتشر کرد. یکی دیگر از نکاتی که در
ارتباط با او و شخصیت منحصر به فردش میتوان به آن اشاره کرد این است که زنده یاد جعفری
شکارچی فرصتها و امکانات بود.
مؤسس انتشارات امیرکبیر بیش از دیگر ناشرانی که در فضای
سنتی به کار نشر مشغول بودند توانست محضر و سلوک همایون صنعتیزاده را درک کند و
به همین واسطه هم تعداد بسیاری از کتابهایی را که او ترجمه کرده بود منتشر کرد. بسیاری از رمانهای
مشهور جهان با تلاش زنده یاد جعفری به دست مخاطبان ایرانی رسید که از این منظر
بسیاری از ما مدیون وی هستیم. علاوه بر این کم کم چاپ آثار نفیسی که افزایش قیمت
چندانی برای کتابها در پی نداشت جزو ویژگیهای لاینفک این مؤسسه شد.
از سویی انتشار کتاب در حوزههای مختلف و متنوع انتشارات
امیرکبیر را به مؤسسهای تبدیل کرد که مخاطبان آن تنها به قشر خاصی محدود نمیشدند
و عموم مردم را در بر میگرفتند. توجه به نشر عمومی و انتشار کتابهایی در حوزههای
شعر، داستان، فلسفه، تاریخ و... یکی از مهمترین ویژگیهای آثار منتشر شده از سوی
این مؤسسه نشر به شمار میآمد. کتابهایی همچون «تاریخ مشروطه» و«تاریخ بیداری
ایرانیان» این مؤسسه بارها و بارها تجدید چاپ شدند، علاوه بر این کتابهای دیگر هم
با شمارگان بالا وارد عرصه نشر میشدند. از همین رو بعد از دایر شدن نخستین
کتابفروشی انتشارات امیرکبیر، شعبههای بعدی آن هم به ترتیب دایر شدند تا در نهایت
تعداد آنها به دوازده کتابفروشی رسید. تأسیس دوازده کتابفروشی تنها از سوی یک
مؤسسه نشر گویای این نکته است که آن زمان کتابفروشی بازده اقتصادی داشته و همچون
حالا زیان در پی نداشته است. متأسفانه هماکنون شرایط نامطلوب نشر منجر به کاهش
شمارگان کتابها و از سویی تعطیلی کتابفروشیها شده است. شرایط فعلی، ما را متوجه این
نکته میسازد که نشر برای جان گرفتن دوباره به وجود افرادی همچون زنده یاد
عبدالرحیم جعفری نیاز دارد.