مجلهی پژوهشهای نوین علوم مهندسی: استفاده ازصفحات مجازی علاوه بر آسیبهای روحی و روانی مانند منزوی شدن، آسیبهای فیزیکی نیز با خود به همراه دارد.
تحقیقات تجربی رابرت کراوت در سالهای اخیر مورد پارادوکس اینترنت: تکنولوژی استفاده اکثر پژوهشگران این حوزه بوده است. نتایج این تحقیق در مقالهای تحت عنوان اجتماعی که موجب کاهش عضویت افراد درگروههای اجتماعی و خوشبختی آنان میگردد. کراوت طی آن مدعی شد که استفاده از اینترنت موجب کاهش ارتباط فرد با خانوادهاش و کوچک شدن حلقه اجتماعی پیرامون فرد و افزایش احساس تنهایی و افسردگی میگردد، بنا بر نتایج این تحقیق استفاده از اینترنت به میزان دو ساعت درهفته به مدت دو سال موجب کاهش اندازه شبکه اجتماعی و اعتیاد به آن میشود.
افراد باید مواظب باشند که خود را در خدمت این ابزار قرار ندهند؛ چراکه در اندک زمان، دنیای واقعی وی را به یک دنیای کوچک شده مجازی و مجزا تبدیل میکند و عواطف و ارزشهای او را میبلعد. پس لازم است جوانان ما استفاده صحیح از این فناوری را درک کرده و زمان و مکان مشخص استفاده از آن را یاد بگیرند. زمانی این امر محقق خواهد شد که این فناوریها در خدمت رسالت و ارزشهای انسانی باشد و نه ارزشها و عواطف انسانی در خدمت آن قرار گیرد تا آن را به میل خود شکل دهد. نکته آخر این که، کاهش فاصله زمانی و مکانی، اگرچه لذت آنی و ساختگی فراهم میسازد، اما افراد را از ارزشها و لذات پایدار و واقعی دور میسازد و چنانچه هوشیار نباشیم، قرار گرفتن در یک عمل انجام شده، چیزی جز افسوس و پشیمانی بی فایده برای ما باقی نگذارد و نوش دارو بعد از مرگ سهراب نیز چاره ساز نیست.
از اثرات دیگر فضای سایبر در عرصه زندگی افراد کمرنگ شدن ارتباطهای اجتماعی حقیقی بین افراد است. این امر خود باعث منزوی شدن فرد و جامعه و فردیت گرایی میشود. به طوری که، فریاد من، من و برای من، برای من، در اینترنت از هر سو بلند است. سایتهای بیشماری با نام شهر من، روستای من،بهداشت من، خودروی من و سگ من در دسترس هستند. بسیاری از عنوانها با حرف هم به معنای من و هم نخستین حرف و نماد واژه اینترنت آغاز میشوند همه چیز میخواهد از ارتباطات و کنش و واکنش من و اینترنت بگوید که این امر خود باعث منزوی شدن فرد و افزایش روحیه فردگرایی در افراد جامعه میشود به صورتهای مختلف باعث آسیب پذیر شدن فرد و ایجاد بیماریهای مختلف روانی در او و شکل گیری بی نظمی و نا امنی اجتماعی در جامعه میشود.
همزمان با دسترسی روزافزون افراد به اینترنت، شاهد نوع جدیدی از اعتیاد یعنی اعتیاد اینترنتی هستیم که موضوع روبه رشد عصر اطلاعات است.اعتیاداینترنتی، انسانها را به افرادی رهاشده تبدیل کرده و بر روابط اجتماعی آنان تأثیر میگذارد. در نتیجه استفاده بیش از حد از اینترنت، بهره وری کاربران اینترنت، پایین میآید. آنها با تأخیر به محل کار میروند و دچار کم کاری میشوند. عدم تحرک جسمی ، علائمی چون درد کمر، پشت و ماهیچه، از دیگر تبعات این مساله اند.این اعتیاد مانند تمام اعتیادهای دیگر با علائمی از قبیل فردگرایی مفرط، عزلت طلبی و اجتماع گریزی، بی میلی به مشارکت، کاهش تعاملات و ارتباطات، انزوا طلبی، اضطراب، احساس تنهایی، افسردگی، ضعف اعتماد به نفس و نظایر آن همراه است.این کاربران حتی در صورت کناره گیری از اینترنت، دچار علائم اختلال میشوند. از طرفی،در عین حال که روابط افراد (بویژه کودکان و نوجوانان) در جهان مجازی افزایش مییابد، در مقابل از دامنه روابط آنان در جهان واقعی کاسته میشود و احتمال افت عملکرد آموزشی آنان نیز میرود.
به طور کلی اینترنت میتواند محفلی برای کسانی که از مشکلات روانی رنج میبرند و دچار تشویش و افسردگی و بی اعتمادی به نفس هستند باشد. ارتباط مجازی ازطریق اینترنت محملی برای گریز از واقعیت و وسیلهای برای ارضای نیازهای هیجانی وروانی به وجود میآورد.
اما، براساس نتایج این تحقیق، آن دسته از افرادی که استفاده اعتیادی از اینترنت میکنند، بیشتر دچار انزوا و تنهایی اجتماعی میگردند، دچار ناکامی تحصیلی و کاری بیشتری میشوند، و روز به روز از دایرهی تعاملات میان فردی و ارتباطات آنها کاسته میشود.
جرم شناسان میگویند یکی از دلایل کثرت وقوع جرم در حاشیه شهرها، مهاجرنشین بودن آنها و ناشناخته بودن افراد یک محله برای همدیگر است. به تجربه ثابت شده که اگر افراد یک محل همدیگر را بشناسند کمتر مرتکب جرم و آسیب رسانی به یکدیگر میشوند. در این بین از آنجا که فضای سایبر فضایی است که اهالی آن در عین ارتباط همدیگر را نمیشناسند، هر روز میشود با یک هویت خاص وارد این فضا شد بنابر این فضا خود به خود به یک فضای جرمزا و آسیب آفرین تبدیل میشود و افراد با این دید که ناشناخته هستند جرأت و جسارت پیدا کرده و سعی در آسیب رسانی به دیگران و جرم و جنایت میکنند. حتی اگر پلیس هم پس از زحمات زیاد بتواند آدرس مجرم را پیدا کند چون در فضای واقعی با مرزهای جغرافیایی و محدودیتهای آن روبروست اگر مجرم در کشور دیگر باشد به سختی میشود او را دستگیر و مجازات کرد.
فضای سایبر با ارائه محیط بدون کنترل و گسترده و با اهداف مختلف به کاربران امکان برقراری روابط مختلفی را میدهد و زمینه شکل گیری روابط گسترده را بین آنها فراهم میآورد. این روابط که با دیدی فارغ از محدودیتها و نا شناخته بودن در بین افراد در فضای سایبر شکل میگیرد سبب شکل گیری و القای دیدگاههای خاص در افراد میشود. این روند شکل دادن بدون واهمه و مرز به روابط با سایر افراد و به ویژه جنس مخالف زمینههای ایجاد روابطی تعریف نشده گسترده و در خیلی از موارد چالش بر انگیزی را در بین افراد چه در فضای سایبر و چه به صورت بازخورد آن در فضای واقعی بوجود میآورد و آسیبهای متعدد جسمی و روانی به فرد و در سطح بالاتر به جامعه و امنیت اجتماعی وارد میکند.
نتیجه گیری
فضای مجاری ارتباط انسانی را به گونهای جدید تعریف میکند. هر روز شاهد آن هستیم که افراد بیشتری به استفاده از این فضا روی میآورند. با وجود مزایای بسیاری که این فضا دارد، مشکلات خاص خود را نیزبه همراه دارد. با استفاده از فضای مجازی مفهوم هویت دچار تحول شده است. استفاده و سوء استفاده از این فضا هر دو با هم با سرعت زیاد پی در پی افزایش مییابد. مراقبت و کنترل بسیار خوب است و تاکنون نتایج درخشانی نیز داشته ولی شرط کافی نیست. آنجه کمبود آن به شدت حس میشود آموزشهای همگانی برای استفاده صحیح از فضای مجازی است.