کد مطلب: ۱۱۴۰۱
تاریخ انتشار: سه شنبه ۳۰ آبان ۱۳۹۶

معرفی و تشریح مهم‌ترین ۱۰۰ استدلال فلسفه غرب در یک کتاب

صادق وفایی

مهر: به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «فقط استدلال» (مهم‌ترین ۱۰۰ استدلال فلسفه غرب) نوشته مایکل بروس و استیون باربن به تازگی با ترجمه میثم محمدامینی توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر شده است.

استدلال، سلاح فیلسوفان است. همه افراد تجربیات و احساسات و عقاید شخصی دارند و این‌ها اموری ذهنی است، از این رو فلسفه به عقل به عنوان مبنایی مشترک متوسل می‌شود تا ادعاها را به صورت عینی ارزیابی کند. استدلال منطقی مستقل از تعهدات سیاسی و مذهبی است. به بیان ساده می‌توان گفت که هر استدلالی یا معتبر است یا معتبر نیست. این که قانع کننده نیز هست یا نه، مطلب دیگری است. وقتی که دیدگاهی را با نظر به استدلال‌هایش تحلیل می‌کنیم، با سطح معینی از دقت و توجه سر و کار داریم. استدلال‌های سست را می‌توان به راحتی کنار گذاشت و به فراموشی سپرد؛ اما برابر استدلال‌هایی که اغلب به دلیل نتایج محتملشان، واکنش‌های شدید بر می‌انگیزند معمولاً راه مقابله بیان دوباره استدلال اولیه و تصریح استنباط‌ها و فرضیات و توجیهات است و سپس نشان دادن این که چرا استدلال منتج نیست. وقتی که مساله جدی می‌شود، چیزی که همه دنبالش هستند، فقط استدلال است.

کتاب «فقط استدلال» مروری اجمالی بر ۱۰۰ نمونه از مهمترین استدلال‌های فلسفی است اما به تعبیر نویسندگانش، فهرستی جامع و مانع نیست و قطعاً انتخاب این ۱۰۰ استدلال، خالی از مناقشه نیست. در این حوزه، چاپ معیاری که بی چون و چرا مورد پذیرش همه باشد، وجود ندارد. شاید استدلال‌هایی که امروز با ارزش هستند، در آینده دیگر باارزش شمرده نشوند.

امروز دیگر از آن زمان گذشته که یک نفر می‌توانست تمام آثار مهم فلسفه غرب را بخواند. برای مطالعه هر موضوعی از کتاب مقدس گرفته تا حساب دیفرانسیل و انتگرال و دستور زبان و زیست شناسی، راهنماهای مفصلی تدوین شده اما تقریباً هیچ منبعی وجود ندارد که به عنوان راهنمای مطالعه آثار فلسفی عمل کند. نویسندگان این کتاب با رویکرد پر کردن این خلأ، اثر خود را نوشته‌اند. «فقط استدلال» نوعی دایره المعارف فلسفی است که برای معرفی ۱۰۰ استدلال مورد اشاره چاپ شده است. این کتاب ۶ بخش اصلی و ۱۰۰ فصل داد.

هرکدام از ۱۰۰ فصل این کتاب، محتوایی مستقل دارد که به بیان فرض و نتیجه و گام‌ها و همین طور قواعد منطقیِ به کار گرفته شده در استدلال می‌پردازد. ۱۰۰ فصل کتاب همان طور که اشاره شد در ۶ بخش تدوین شده‌اند که به ترتیب عبارت‌اند از: «فلسفه دین»، «متافیزیک»، «معرفت شناسی»، «اخلاق»، «فلسفه ذهن» و «علم و زبان»

برخی از عناوین فصول کتاب هم، به این ترتیب هستند: استدلال گیاهخواری اخلاقی، استدلال رایل علیه درون گرایی دکارتی، استدلال بنا به کشف و شهود، استدلال کریپکی در دفاع از دو گانه انگاری ویژگی‌ها، استدلال ریچلز درباره اتانازی، استدلال جکسن درباره معرفت، استدلال ارسطو در باب کارکرد، امر مطلق به مثابه سرچشمه اخلاق، استدلال پرسش مفتوح مور و ...

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

و. و. کواین در مقاله بسیار تاثیرگذار خود «معرفت شناسی طبیعی شده» از این دیدگاه دفاع می‌کند که مشکلات پدیدآمده در طول تاریخ تجربه گرایی جدید باید ما را بر آن دارد که درباره اهداف کلی معرفت شناسی معاصر از نو بیاندیشیم. به طور خاص، روایتی تاریخی از تجربه گرایی پس از هیوم ارائه می‌دهد و بر دشواری‌های حل نشدنی‌ای تاکید می‌کند که کوشش‌ها برای تائید یا توجیه معرفت ما به جهان از طریق تجربه حسی با آن مواجه شده‌اند و سپس این دیدگاه را پیشنهاد می‌دهد که مبانی معرفت را باید در خود علم جست. طبق این نظر، معرفت شناسی باید «طبیعی شده» باشد، به این معنا که باید به برنامه‌ای علمی بدل شود که در چهارچوب آن فیلسوفان با استفاده از امکانات علم در جهت تبیین و توصیف و توجیه معرفت ما به جهان می‌کوشند.

استدلال اصلی کواین به نوعی همانندانگاری متوسل می‌شود و به شباهت میان مطالعات در باب مبانی معرفت ریاضی و کوشش تجربه گرایان برای عرضه مبنایی حسی برای معرفت علمی اشاره می‌کند. برنامه مورد نظر کواین در فلسفه ریاضی به نام «منطق گرایی» شناخته می‌شود، که مطابق آن صدق‌های ریاضیاتی را می‌توان بر حسب زبان پایه‌ای‌تر منطق تعریف کرد. این جا، در حوزه‌ای که کواین آن را طرفِ «مفهومی» می‌خواند، مفاهیم ریاضیاتی را می‌توان بازنویسی کرد، به این معنا که می‌توان آن‌ها را به واژگان منطقی که مطمئن‌تر و آشکارا صادق تصور می‌شوند فروکاست. این کار همچنین در رفع یکی دیگر از دغدغه‌های «نظری» درباره توجیه صدق‌های ریاضیاتی راهگشاست، چون این مفاهیم را می‌توان به صورت صدق‌های پایه‌ای منطقی با همان درجه قطعیت منطقی از نو بیان کرد. اما متاسفانه این برنامه پژوهشی را نمی‌توان با موفقیت به انجام رساند، چون این فروکاستنِ ادعایی مفاهیم ریاضیاتی نیازمند نظریه مجموعه‌هاست، و نظریه مجموعه‌ها نیز پارادکس های منطقی خاص خود را دارد و آن بداهت و قطعیتی که در درون منطق مفروض گرفته می‌شود در آن نیست.

این کتاب با ۶۳۰ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۵۸ هزار تومان منتشر شده است.

 

 

0/700
send to friend
مرکز فرهنگی شهر کتاب

نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸

تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲

 

 

 

تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.

 

عضویت در خبرنامه الکترونیکی شهرکتاب

Designed & Developed by DORHOST