امیدوارم نویسندگان و شعرای ایرانی همواره در همایش ادبی سالیانه ما شرکت کنند

ریشه‌ی عمیق زبان فارسی در فرهنگ و ادبیات بوسنی و هرزگوین

سفیر ایران در بوسنی: گسترش همکاری‌های فرهنگی به خصوص در عرصه کتاب بین دو کشور

حضور معاون فرهنگی شهر کتاب در همایش «بوکستان، بدون شرق، بدون غرب»

سحر بالکان:  علی‌اصغر محمدخانی معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب و مصطفی مستور داستان‌نویس، پژوهشگر و مترجم ایرانی که به‌منظور شرکت در سومین دوره همایش «بوکستان، بدون شرق بدون غرب» در سارایوو حضور دارند، ظهر امروز سه‌شنبه ۳ جولای با حاجم حیدروویچ رئیس انجمن نویسندگان بوسنی و هرزگوین و دکتر نناد تانوویچ رئیس شورای این انجمن در محل ساختمان رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سارایوو دیدار و گفتگو کردند. در این نشست صمیمی، ابتدا علی‌اصغر عامری رایزن فرهنگی کشورمان در بوسنی و هرزگوین ضمن خوشامدگویی به مهمانان، از فرصت به وجود آمده برای برگزاری این نشست ادبی و فرهنگی ابراز خرسندی نمود. وی در ادامه افزود: امیدوار هستیم با حضور استاد مستور و دکتر محمدخانی در سارایوو و انجام دیدارهای تخصصی با شخصیت‌های فرهنگی بوسنی بتوانیم پل ادبی میان دو کشور را تقویت کرده و راه‌های گسترش همکاری‌ها میان انتشارات و نویسندگان دو کشور را بررسی کنیم.
حاجم حیدروویچ ضمن ابراز خرسندی از فرصت به وجود آمده برای شرکت در این نشست، تصریح کرد که بوسنی و هرزگوین علیرغم آنکه به ظاهر و از لحاظ وسعت کشور کوچکی به نظر می‌رسد، اما پیچیدگی‌هایی دارد که حتی قابل قیاس با کشورهای بزرگ جهان نیست. وی قطعنامه صلح دیتون را دلیل اصلی جدایی اقوام و گروه‌های مختلف جامعه بوسنی و هرزگوین از یکدیگر دانست و افزود: این تقسیم‌بندی‌ها خسارت‌های فراوانی به کشور بوسنی و هرزگوین در بخش‌های مختلف ازجمله حوزه فرهنگ و ادبیات وارد کرده است. با این حال نویسندگان و شعرای بوسنیایی علیرغم وجود مشکلات فراوان، راه خود را ادامه می‌دهند و تلاش می‌کنند تا با خلق آثار جدید و پرمعنا، بر این مشکلات فائق آیند.
حیدروویچ در ادامه تاکید نمود که در اختیار قرار دادن آثار نویسندگان و شعرای بوسنیایی در اختیار علاقه‌مندان و خوانندگان ایرانی و بالعکس باید در دستور کار قرار گیرد تا مردم هر دو کشور نسبت به ادبیات معاصر یکدیگر آشنایی بیشتری پیدا کنند. وی همچنین بر لزوم همکاری نزدیک‌تر نویسندگان و شعرای بوسنیایی و ایرانی تأکید کرد و گفت: ما هرساله یک همایش ادبی تحت عنوان روزهای شعر بوسنی و هرزگوین برگزار می‌کنیم و امیدوار هستیم امسال شاهد حضور حداقل یک شاعر ایرانی در این مراسم باشیم.
دکتر تانوویچ سپس در خصوص آثار فارسی که به دست مترجمان و ایران‌شناسان بوسنیایی رسیده است گفت: بسیاری از این آثار ابتدا به زبان خارجی دیگر ازجمله عربی، انگلیسی و ترکی ترجمه شده و بعد در اختیار ما قرار گرفته است و بر همین اساس بعضی از کلمات، عبارات و معانی ممکن است به‌طور کامل و صحیح منتقل نشده باشد. به همین دلیل امیدوار هستیم بتوانیم آثار داستانی و یا اشعار فارسی را بدون واسطه در اختیار داشته باشیم تا بتوان نزدیک‌ترین ترجمه را برای آن‌ها انجام داد. دکتر تانوویچ در ادامه با اشاره به تعدد زبان در دوره عثمانی‌ها گفت: زبان عربی مخصوص عبادت و راز نیاز با پروردگار بود، زبان ترکی عثمانی برای امور دولتی و اداری استفاده می‌شد و زبان فارسی، زبان ادبیات و شعر بود که مورد استفاده نویسندگان و شعرا قرار می‌گرفت. از این رو زبان فارسی ریشه عمیقی در فرهنگ و ادبیات بوسنی و هرزگوین دارد.
دکتر محمدخانی نیز در این دیدار ضمن ابراز خشنودی از دیدار با اعضای انجمن نویسندگان بوسنی و هرزگوین گفت: متاسفانه علیرغم اینکه در جهان امروز وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌ها گسترش یافته است، اما باز شاهد آن هستیم که نگاه‌ها و شناخت نسبت به یکدیگر ناقص و بعضاً نادرست است. وقتی به گذشته و تاریخ ادبی نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که این نگاه و شناخت در زمان سعدی، حافظ و مولانا نسبت به زمان کنونی به طبع بهتر و دقیق‌تر بوده است. محمدخانی همچنین به ارتباط شهر کتاب با ناشران و نویسندگان خارجی اشاره کرد و گفت: ما هر هفته یک برنامه تحت عنوان بررسی ادبی آثار ایران و جهان برگزار می‌کنیم که تاکنون نزدیک به ۵۰۰ جلسه برگزار شده است. طی این جلسات، آثار ادبی دیگر کشورها نویسندگان و علاقه مندان شناسانده می‌شود.
معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب در ادامه سه اقدام را برای برقراری پل ادبی میان ایران و بوسنی و هرزگوین لازم دانست و گفت: برگزاری سمینارهای مشترک، ترجمه آثار به زبان‌های یکدیگر و دعوت از نویسندگان، شعرا و محققان برای سفر به کشورهای یکدیگر از اقداماتی است که برای برقراری پل ادبی میان دو کشور لازم و ضروری است. وی سپس توضیحاتی را در خصوص میزان حضور ادبیات بوسنی و هرزگوین در ایران و شناخت نویسندگان و شعرای ایرانی با آثار بوسنیایی بیان داشت و در ادامه پیشنهادهای خود را برای تقویت همکاری‌ها و روابط فرهنگی و ادبی اظهار داشت. وی معرفی یک کتاب از سوی انجمن نویسندگان بوسنی و هرزگوین در خصوص ادبیات کلاسیک و ادبیات معاصر این کشور و همچنین ارائه یک کتاب در معرفی آثار کلاسیک و معاصر ادبیات فارسی را اولین گام برای برقراری پل ادبی میان دو کشور دانست. ارائه یک مجموعه گزیده اشعار از شاعران مختلف بوسنیایی به همراه شرح کوتاهی از زندگی آنان و همچنین یک گزیده از مجموعه داستان‌های کوتاه بوسنیایی برای ترجمه به زبان فارسی از دیگر پیشنهادهای محمدخانی برای گسترش همکاری‌های ادبی بود که با استقبال طرف مقابل قرار گرفت. وی در پایان بر لزوم توجه به ادبیات کودک و نوجوان تاکید کرد و اظهار داشت که باید در این حوزه همکاری‌های بیشتری صورت بگیرد.
مصطفی مستور نیز با اشاره به سفرهای متعددش به کشورهای مختلف اروپایی گفت: احساسی که در سارایوو و بوسنی و هرزگوین داریم بسیار متفاوت با دیگر شهرها و کشورهایی است که تاکنون سفر کرده‌ام. آشنایی با تاریخ یک جامعه برای شناخت آن جامعه کافی نیست و برای شناخت و فهم دقیق آن، باید در میان مردم آن جامعه حضور داشت و با آنها تعامل برقرار کرد. وی ادبیات را یکی از راه‌های شناخت یک ملت و فرهنگ آنان عنوان کرد و افزود: برای بهتر شناختن یک جامعه کافی است تا رمان‌های نوشته شده آن ملت را بخوانید.
وی در ادامه به نقدی که در خصوص کتاب استخوان خوک و دست‌های جذامی در روزنامه اسلوبوجنیه به چاپ رسیده بود اشاره کرد و گفت: این رمانی که در یک مجتمع مسکونی ۱۷ طبقه در تهران می‌گذرد و ۷۰ زندگی را نشان می‌دهد، این برج مسکونی می‌توانست در سارایوو یا لندن باشد. این به آن معناست که ادبیات برای همه ملت‌ها می‌تواند یکسان باشد. مستور ادبیات را زبان مشترک همه ملت‌های جهان عنوان کرد و برقراری انجمن‌های دوستی ادبی میان کشورها را یکی از راه‌های گسترش همکاری‌های فرهنگی و ادبی دانست.