ریپکا؛ مردی عاشق ایران

ایبنا:روز شنبه، هفتم مهرماه ۱۳۹۷، سالن اجتماعات شهرکتاب احمدقصیر، میزبان فرهنگ غنی و ایران‌شناسانی گرانقدر از کشور چک بود. در این جلسه که به همت علی‌اصغر محمدخانی برپا شد، به بهانه پنجاهمین سالمرگ یان ریپکا، ایران‌شناس و زبان‌شناس اهل چک، به فرهنگ، زبان و ادبیات چک پرداخته شد. گزارش مفصل و مبسوطی از آن جلسه، بی‌تردید در سایت شهرکتاب و خانه کتاب و خبرگزاری‌ها خواهیم خواند، اما این یادداشت درباره یان ریپکاست و افسوس و شادی توامان من از دیرشناختن، اما شناختن او... مردی که عاشق ایران، سرزمین افسانه‌ها و اشعار غنایی بود؛ فیلسوفی که تلاش کرد از استعاره‌های زبان فارسی رمزگشایی کند؛ او که شیفته نظامی گنجوی بود و «هفت پیکر» را بی‌بدیل‌ترین تجلی شعر مشرق زمین می‌دانست.
ریپکا انعکاس شعر و ادب ایران را در ادبیات عرب و ترک زبان می‌دید و از این رو، زبان و ادبیات فارسی را ریشه و ماخذ بخش بزرگی از هنر شرق و غرب می‌نامید.
ریپکا، توشه گرانقدرِ گردهم‌آیی امروز بود که از زبان خانم کریهوا به ما معرفی شد. او، هفتاد سال پیش، (۱۹۴۷) کتابی به نام «زائر ایرانی» به زبان فارسی در کشور چک منتشر می‌کند که معلوم نیست چرا هرگز به زبان‌های دیگر ترجمه یا در ایران شناخته نشده است. زائر ایرانی، مجموعه‌ای حیرت‌انگیز درباره هنر و ادبیات ایران است در پانصد صفحه. دیدار ریپکا با صادق هدایت، بزرگ علوی، ناتل خانلری و دیگران بر غنای این مجموعه افزوده است. این کتاب _ که امیدواریم به زودی در ایران منتشر شود_ تاملات فیلسوف و ادیبی است که به ریشه ها، به درون و به اعماق پدیده‌هایِ زبانی و فرهنگی می‌اندیشیده و به نظر می‌رسد منبع قابل توجهی به لحاظ تطبیقی در ریشه شناسی ادبیات ایران در هنر مشرق‌زمین باشد.