یادی از پیر مهربان، عارف و شیخ‌الشیوخ تصوف

ایسنا: ابوسعید ابوالخیر در اول ماه محرم سال ۳۵۷ در شهر میهنه دشت خاوران زاده شد و تا دوازده‌سالگی در زادگاه خود زیست و دانش‌های اولیه را آموخت. سپس راهی شهر مرو شد و تا مراحل عالی به تحصیل پرداخت. آن‌گاه به سرخس رفت و تا حدود سی‌سالگی به عالی‌ترین مراحل علمی زمان خود  رسید. آن‌گاه تحولی در او روی داد چنان‌که قیل و قال مدرسه را رها کرد و راه زهد و ریاضت و بعدتر هم طریق عرفان  را پیش گرفت، تا این‌که در چهل‌سالگی خرقه شیخی پوشید. آن‌گاه در حدود سال ۴۰۰ که اوج قساوت‌های سلطان محمود غزنوی بود، از کناره آرام میهنه راه شهر پرشور نشابور را پیش گرفت و در آن‌جا مریدانی پیرامون او را گرفتند و به ارادتش پرداختند. گروهی از ترش‌رویان هم راه عداوت با وی را پیش گرفتند. اما او که گویی فرشته عطوفت و پیامبر عفو و رحمت الهی بود، نه تنها بر زبر منبر و کرسی "بیت"های عاشقانه می‌خواند و با مریدان به سماع می‌پرداخت، گاه از قرآن هم "هرچه آیت رحمت بود می‌خواند و هرچه آیت عذاب بود می‌گذاشت" (اسرار التوحید، ص ۲۰۰). ابوسعید پس از ۳۰ سال اقامت در آن شهر مرکز فرهنگی و مسلط شدن سلجوقیان بر خراسان، به زادگاه خود میهنه بازگشت و فرزند خود "ابوطاهر" را به خلافت و جانشینی خود معلوم و بر وی چنین وصیت کرد:
عاشقی خواهی که تا پایان بری
بس که بپسندید باید ناپسند
زشت باید دید و انگارید خوب
زهر باید خورد و انگارید قند
(همان، ص ۳۴۳)
این پیر مهربان و عارف نامی خراسان و شیخ‌الشیوخ تصوف ایران و توران، پس از ۸۳ سال (۱۰۰۰ ماه) عمر پرمهر، هنگام نماز خفتن روز چهارم شعبان ۴۴۰ در همان شهر میهنه خابران چشم از جهان فروبست (ص ۳۴۷). اما هزار سال است که  یاد او در دل  عموم مردم دل‌آگاه ایرانی و انیرانی، اعم از فارس و ترکمان و ترک و عرب در غلیان است، و مزار و مشهدش زیارتگاه عموم.
ما نیز گرامی می‌داریم هزاره عمر معنوی وی را.

***

همچنین مراسم «هزاره ابوسعید» همزمان با تهران در مشهد نیز با سخنرانی مهدی سیدی و حضور جمعی از اهل فرهنگ و قلم ساعت ۱۸ چهارشنبه (۲۱ فروردین‌ماه) در نشر چشمه دلشدگان (مشهد، بین وکیل‌آباد ۱۸ و ۲۰ (بین هنرستان و هفت تیر)، پلاک ۳۸۶) با همکاری محفل بیهقی برگزار می‌شود.

همایش «بررسی آثار و اندیشه‌های ابوسعید ابوالخیر» در تهران ساعت ۱۵ روز چهارشنبه در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار می‌شود.