مردی که «هرمس» را صاحب سبک کرد

ایران: «هرمس» پیش از آنکه به‌عنوان بازوی انتشاراتی شهر کتاب شناخته شود به لطف‌الله ساغروانی شناخته می‌شود. لطف‌الله ساغروانی متولد ۱۳۳۷ و تحصیلکرده لیسانس مکانیک، فوق‌لیسانس فلسفه با کوله‌باری از تجربیات مدیریتی در حوزه‌های سیاست و فرهنگ، ذهنی مهندسی و حافظه‌ای قوی، دعوت فخرالدین انوار را در سال ۱۳۷۶ پذیرفت تا انتشارات هرمس را طراحی و راه‌اندازی کند. ساغروانی کتاب‌شناس و موضوع‌شناس برجسته‌ای‌ست. این ویژگی او را از فهرست آثار هرمس می‌توان دریافت. حافظه قوی او را زمانی دریافتم که در بررسی هر کتاب پیشنهادی هرمس بسرعت مطالب عاریت‌گرفته از آثار دیگران را بازمی‌شناخت و حتی می‌توانست به‌دقت بگوید از کدامین کتاب و کدام مؤلف یا مترجمی وام گرفته و رفرنس نداده است. از این فراتر از او بسیار دیده‌ایم که می‌توانست جزئیات به سرقت رفته از دیگر آثار را بازشناسی کند.
ساغروانی هرمس را صاحب سبک کرد. همه ناشران و همکاران حرفه نشر «قطع هرمسی» را خوب می‌شناسند؛ قطع ویژه‌ای نزدیک به رقعی که ۲ صفحه بر ۱۶ صفحه ورق کاغذ در هنگام چاپ می‌افزود. اندازه و قطعی که بسرعت رواج یافت و از سوی ناشران دیگر پذیرفته شد و مورد استفاده قرار گرفت. قطع هرمسی البته حروفچینی و صفحه‌آرایی مخصوص به خود را داشت؛ خوش‌دست و خوش‌وزن و خوش‌خوان.
ساغروانی هدف هرمس را انتقال و تولید علم و معرفت از طریق اختصاص نشر هرمس به علوم انسانی تعیین کرد و چه بسیار آثار درجه یک و مرجع و درسی در قلمرو فلسفه و ادبیات و عرفان و تفکر به ارمغان نسل تشنه و جست‌وجوگر دانش و حقیقت آورد. هرمس بنا بر قول یکی از استادان و اصحاب چهارشنبه‌هایش، یک مدرسه نشر برای انتشار تفکر است. هرمس به نوجوانان که غالباً مغفول می‌مانند دو ارمغان ارزشمند داد؛ کارگاه و کیمیا. کارآگاه و کیمیا از حیث اندازه و موضوع و طراحی و ترجمه و ویرایش نوظهور بود و الگویی شد در همه این زمینه‌ها برای ناشرانی که به‌دنبال نوآوری موضوعی و هنری بودند.
 اما حیف که ساغروانی استعفا داد. چقدر حسرت خوردم که همراهی‌ها و همدلی‌های من نتوانست او را در کشتی‌بانی هرمس میان طوفان رکود و کسادی کتاب یاری دهد. چقدر دریغ خوردم که به‌خاطر رضایت او مجبور به پذیرش استعفایش شدم. او اینک در میان ارباب نشر به‌عنوان ناشری مؤلف و نوآور و در جمع مؤلفان و مترجمان به‌عنوان مشاوری صدیق و دلسوز و در مجموعه شهر کتاب به‌عنوان مدیری سرافراز و مایه افتخار شناخته می‌شود.
ضمن قدردانی برادرانه از مدیر و همکار عزیزم لطف‌الله ساغروانی به همه دوستداران هرمس و نویسندگان گرانمایه و مترجمان فرهیخته نوید می‌دهم که هرمس با همان رویکرد و همان خلاقیت و شاید در عرصه‌هایی گسترده‌تر و صورت و ظاهر نوآورانه‌تری به راه و تلاش خود ادامه می‌دهد.
 اینک سعید دمیرچی مسئولیت هرمس را پذیرفته است که عمیقاً یادآور ساغروانی ۲۰ سال پیش است؛ پر از تجربه در داخل و خارج از ایران و ایده‌هایی نو برای گرافیک و محتوا و این بار بخت او بلندتر است. چون ۸۵ فروشگاه زنجیره‌ای شهر کتاب هم عرضه توزیع کتاب‌هایش است. اگر هر فروشگاه شهرکتاب فقط ۵ نسخه از هر کتاب هرمس را بفروشد فی‌الحال حداقل ۵۰ درصد از تیراژ کتاب‌های همه نویسندگان و مترجمان هرمس را باید فروخته‌شده محاسبه کرد.