رمانی در میانه‌ی راه سیاست و طنز

مهر: خواننده فارسی‌زبان مهستی بحرینی با ترجمه روان و بی‌نظیر شاهکارهای ادبی به‌فارسی می‌شناسد. تونل، آفریقایی ، اسطوره سیزیف، مائده‌های زمینی، هستی و نیستی از سارتر، دگرگونی اثرِ میشل بوتور، عارف جان‌سوخته، ترجیع گرسنگی، سوتفاهم در مسکو از سیمون دوبوار، آقای رویا، در کسوت ابر در جست‌وجوی مولانا، عصیانگر از آلبرکامو، شغل پدر و اخیراً هم مادام بواری از فلوبر را با ترجمه مهستی بحرینی خواندیم. ترجمه روان و دقیق و هوشمندانه مهستی بحرینی لذت خواندن رمان را بیشتر می‌کند و به تازگی نیز رمان «شغل پدر» اثر سرژ شالاندن با ترجمه او به چاپ سوم رسیده است.

سرژ شالاندن، نویسنده رمان شغل پدر، تونسی‌الاصل و فرانسوی‌زبان است. او پیش از نگاشتن این رمان خبرنگار روزنامه فرانسوی لبراسیون بوده و در فرانسه و اروپا بسیار مشهور است.

شغل پدر رمانی به‌نسبت جدید است که در سال ۲۰۱۵ در فرانسه منتشرشده است. تم اصلی داستان نوعی درگیری بین سنت و مدرنیته یا پدرو پسر است. رابطه پدر و پسر در رمان شغل پدر از نوع روابط عادی نیست. افکار ملی‌گرایی افراطی پدر، راوی رمان را در دنیای کودکی، پیرمی‌کند. آندره شولان پدر امیل، راوی داستان است. پدرامیل مدام به ژنرال دوگل نامه‌می‌نویسد و پیشنهادهای جدی و مهمی را هم مطرح می‌کند و در میانه رمان به خون دوگل تشنه‌می‌شود و به‌فکر ترور او می‌افتد.

راوی تا پایان داستان که به دوران بلوغ رسیده هرگز متوجه نمی‌شود شغل پدرش چیست و پدر همیشه به آرامشی خاص به امیل می‌گوید: تو بنویس مامورمخفی. رمان با صحنه پیداکردن یک جنازه شروع‌می‌شود و بعد با یک عقب‌گرد خیلی تکنیکی، جنازه پدر و را در راه‌آهن می‌بینیم که مادر امیل هم در این‌جاحضور دارد. دوباره عقب‌گرد بعدی و سال ۱۹۶۳! نویسنده به معرفی شخصیت پدر می‌پردازد. باز عقب‌گردهای بعدی و شناخت بهتر پدر و حیرت بیشتر خواننده از داستانی که تاکنون نشنیده‌است.

ازلحاظ تکنیکی این رمان بسیار حرفه‌ای است. تمامی دیالوگ‌ها کارکرد دارد. موقعیت‌های طنزی که سرژ شالاندن در سراسر رمان ساخته باعث جذابیت زیاد آن شده‌است.

درباره فضای تاریخی و سیاسی این رمان خواننده باید اطلاعاتی از قبل داشته‌باشد. زمانی که الجزایری‌ها علیه استعمار فرانسه قیام کردند و خواهان خروج استعمارگران فرانسوی از الجزایر شدند، عده‌ای از فرانسوی‌ها که استعمارگر هم نبودند، با اشک و آه الجزایر را ترک گفتند. به این گروه فرانسوی ها پاسیاه می‌گفتند. در این میان سازمانی شکل گرفت که هدفش سرنگونی الجزایر بود. شعارهایی در فرانسه می‌دادند که ما پیروز هستیم و ... ژنرال دوگل در آن زمان، مخالف جنگ با الجزایر بود و با صلح، تمام فرانسوی‌ها را هم از الجزایر خارج کرد.

افراد زیادی هستند که هنوز هم با این تصمیم ژنرال دوگل مخالف هستند. آن‌ها معتقدند در آن زمان مارشال دوگل کوتاه‌آمده در برابر الجزایری‌ها. هرچند شورشیان در آن زمان بسیار تندرو بودند. سرژ شالاندون در رمان شغل پدر، به خوبی حرکات این شورشیان را تصویر می‌کند. آتش‌زدن و بستن مغازه‌ها، کشتن افراد و حتی کودکان و ضرب و جرح فرانسوی‌ها در رمان شغل پدر بسیار جالب توصیف‌شده است.

جذابیت رمان و کشش زیاد آن در قصه جالب و پر از حادثه‌اش است. خواننده با شخصیتی از پدر راوی مواجه می‌شود که احتمالاً هرگز چنین شخصیتی را در رمانی ندیده‌است. تا صفحه آخر رمان متوجه نمی‌شود درحقیقت این پدر پارانویید و ملی‌گرای افراطی شغلش چیست؟ چرا همیشه درفکر کشتن ؤنرال دوگل است و خیلی پرسش‌های دیگر.

مرحوم مرتضی کلانتریان کتاب‌های دیگری از سرژ شالاندن، نویسنده رمان شغل پدر با نام‌های افسانه پدران ما و  بازگشت به کیلی بلز را به فارسی برگردانده‌است.