«لاک‌پشت پرنده» جامعه را با کتاب ارتباط می‌دهد

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): مهدی حجوانی، مدیر مسئول پژوهشنامه ادبیات کودک و یکی از متولیان انتشار فهرست «لاک‌پشت پرنده» در مراسم جشن تولد «لاک‌پشت پرنده» هدف از ایجاد این فهرست را مرتبط کردن کتاب‌های نویسنده با جامعه و حل برخی از مشکلات حوزه کتاب کودک دانست.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نخستین جشن امضای لاک‌پشت پرنده امروز چهارشنبه، ۲۸ تیرماه به مناسبت رونمایی از کتاب‌های این فهرست برگزار شد.
پیش از شروع مراسم امضای کتاب، مهدی فیروزان، مدیرعامل موسسه شهرکتاب، مهدی حجوانی، مدیرمسئول پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان و نمایندگان اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و همچنین انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان سخن گفتند.
مدیرعامل موسسه شهر کتاب با بیان تاثیر توسعه فرهنگی بر توسعه تمام زیرساخت‌های جامعه و نقش‌ سازمان‌های غیردولتی پیچیده و ساده در توسعه، عوامل موثر در توسعه فرهنگی را برشمرد: تحقیق و توسعه، سیاست‌گذاری کلان و بازارسازی و بازاریابی عنصرهای تعیین‌کننده توسعه هستند.
مهدی فیروزان شهر کتاب را یکی از این موسسات خصوصی مستقل دانست که در راه توسعه فرهنگی فعالیت می‌کند و افزود: یکی از سیاست‌گذاری‌های کلان شهر کتاب پیدا کردن ظرفیت‌های توسعه در کل کشور است و بنا دارد با پیدا کردن ظرفیت‌ها، دست به دست دادن آن‌ها و در کنار هم قرار دادنشان، قدرت آن‌ها را مضاعف کند و البته این فعالیت را مدتی است شروع کرده.
وی ایجاد برندی به نام «لاک‌پشت پرنده» را یکی از این فعالیت‌های موثر بر توسعه دانست و گفت: توجه به کتاب‌های کودک و نوجوان، بازارسازی برای آن‌ها تحت نام «لاک‌پشت پرنده» و استفاده از ظرفیت‌های پژوهشنامه ادبیات کودک و شهر کتاب یکی از این فعالیت‌هاست. من برند «لاک‌پشت پرنده» را نقطه عطفی می‌دانم که نه تنها در حوزه جغرافیایی ایران می‌ماند که به سایر نقاط جهان نیز صادر می‌شود.
در بخش بعدی این نشست مهدی حجوانی درباره چگونگی تولد فهرست «لاک‌پشت پرنده» سخن گفت. وی در این‌باره اظهار کرد: فهرست «لاک‌پشت پرنده» برای معرفی کوتاه و پیشنهاد کتاب‌های کودک و نوجوان در قالب کتابچه‌هایی به معلمان، مدیران فرهنگی، کتابداران و والدین است.
مدیر مسئول پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان برخی از آفت‌های حوزه کتاب کودک را برشمرد و از بین بردن این آفت‌ها را فلسفه ایجاد فهرست «لاک‌پشت پرنده» دانست. وی در این‌باره گفت: یکی از آفت‌های ادبیات کودک و نوجوان تجربی‌شدن افراطی آن است. در حال حاضر در جامعه ما طبقه متوسط جدیدی ایجاد شده که بیش از اشراف و افراد فقیر برای فرهنگ هزینه می‌کنند؛ به کتاب علاقه‌مندند و به دنبال کتاب خوب هستند. آفت دیگر این حوزه زیاد بودن سره و ناسره در بازار کتاب است.
وی افزود: بچه‌ها توان نقد روشن آثارشان یا توان انتشار نقد‌هایشان را ندارند؛ از طرفی نقدهای تخصصی و پیچیده هم به خانواده‌ها در امر انتخاب کتاب کمکی نمی‌کند به همین دلیل باید در کنار نویسندگان چنین نقدهایی منتقدانی باشند که با کمک داوران مستقل، کاربلد و شناخته‌شده و با نگاهی فرهیخته و تحقیقی، کتاب‌های کودک و نوجوان را با زبان ساده و موجز در قالب یک فهرست به خانواده‌ها معرفی می‌کند.
حجوانی با بیان باز بودن فضای فعالیت‌های فرهنگی درباره اضافه شدن یک نهاد به نهادهای داوری‌کننده کتاب اظهار کرد: این اتفاق جای کسی را تنگ نمی‌کند. جایزه دادن به نویسنده نیز راه حل مشکلات حوزه کتاب کودک نیست. هدف فهرست «لاک‌پشت پرنده» مرتبط کردن کتاب‌های نویسنده با جامعه و راه حل برخی از مشکلات است.
این نویسنده فهرست «لاک‌پشت پرنده» را در معرض دو خطر درونی و بیرونی دانست و در این‌باره توضیح داد: یکی از این خطرات دچار شدن این فهرست به استبداد است. استبداد جماعت منتقد به صورتی که تصور کنند تعیین‌ کننده‌اند. برای پرهیز از این خطر منتقدان باید به این موضوع توجه داشته باشند که کسی در ادبیات حرف آخر را نمی‌زند و سایرین هم باید اگر فکر کردند کتابی به ناحق از این فهرست بیرون مانده در این باره بنویسند و جلوی این استبداد را بگیرند.
وی درباره خطر بیرونی که فهرست «لاک‌پشت پرنده» را تهدید می‌کند عنوان کرد: ممکن است این فهرست در معرض خطر دوستانی نیز قرار بگیرد که متوجه اهمیت مسایل فرهنگی نیستند.
حجوانی در پایان سخنانش اظهار امیدواری کرد که نگاه جامعه به فهرست «لاک‌پشت پرنده» نگاه ملی باشد.
در ادامه این نشست مجید راستی به نمایندگی از انجمن نویسندگان کودک و نوجوان سخن گفت. وی اظهار کرد: خیلی خوب است که درآسمان خیال بچه‌ها حتی یک لاک‌پشت هم هوا شود. امیدوارم این بادبادک، بادبادک‌های دیگری را در آسمان خیال بچه‌ها به پرواز درآورد.
ریس هیات مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اظهار امیدواری کرد حرکت‌هایی از این دست احیا و ماندگار شود و دنیای بچه‌های ایرانی در همه جهان، دنیایی فراگیر شود. وی افزود: من توقع دارم‌‌ همان طور که آثار خوب دنیا به زبان فارسی ترجمه می‌شود زیرساخت‌های ترجمه کتاب‌های فارسی به زبان‌های دیگر هم فراهم شود.
در بخش دیگری از این نشست نادر قدیانی از سخت بودن شرایط انتخاب کتاب برای خانواده‌های سخن گفت و اظهار کرد: امیدوارم انتشار نخستین فهرست «لاک‌پشت پرنده» تنها حرکت در این حوزه نباشد و نوادگان ما بتوانند تولد ۵۰ سالگی این فهرست را جشن بگیرند.
رییس اتحادیه ناشران تهران گفت: علاوه بر این امیدوارم داوران این فهرست استقلال خودشان را حفظ و مسوولان فرهنگی نیز حرکت‌هایی از این دست را حمایت کنند.
وی در پایان افزود: اتحادیه ناشران نیز برای حمایت فهرست «لاک‌پشت پرنده» از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد.
اجرای مراسم جشن تولد «لاک‌پشت پرنده» را حدیث لزرغلامی، شاعر و نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان برعهده داشت و برنامه‌هایی چون قصه‌گویی، خواندن متن‌ ادبی و داستان‌های کودکان به وسیله نویسندگان کودک و نوجوان نیز در فاصله سخنرانی‌ها اجرا شد. این برنامه با بریدن کیک تولد «لاک‌پشت پرنده» به دست نویسندگان، مترجمان و شاعرانی هم‌چون مصطفی رحماندوست، طاهره ایبد، مهسا ملک مرزبان، سوسن طاقدیس و رودابه حمزه‌ای و نیز با مشارکت جمعی از مخاطبان کودک و نوجوان پایان یافت.