«دیونامه» در کتابفروشی‌ها

ایسنا: کتاب «دیونامه» با عنوان فرعی «بازشناسی چهره‌ موجودات خیالی در روایت‌های ایرانی» نوشته پرویز براتی منتشر شد.

این کتاب در ۲۹۰ صفحه با قیمت ۵۷ هزار تومان در نشر چشمه منتشر شده است.

در معرفی این کتاب آمده است: کتاب در پنج بخش (پرده) تدارک دیده شده است. در پرده نخست با عنوان «قصه‌گوی برزگر و قصه‌گوی دریانورد» به این مساله پرداخته شده که ادبیات فوق طبیعی در ایران روایت دریانورد است. با دریا و حکایت‌های دریانوردان پیوند خورده و شگفتی مترادف است با دریا و عجایب بحر.

پرده دوم با عنوان «نقش و کارکرد سیاسی متون شگفت» به واکاوی این موضوع می‌پردازد که در ادب دوره اسلامی و فرهنگ عامه مردم ایران، پریان، دیوان، غولان و مردمان یک‌چشم امکان تازه‌ای را برای خیال‌پردازی در فرهنگ ایرانی به وجود آوردند و طی فرایندی زیبایی‌شناسانه وارد خیال‌پردازی ایرانی شدند. بخشی از بارِ خیال‌پردازی ادبی در فرهنگ ایرانی بر دوش موجودات فراطبیعی همچون دیو، پری، اژدها و همسان‌های آن‌ها نظیر جنّ، غول، نسناس و امثالهم است. با این حال ظهور این هیولاهای خیالی و شَبَح‌گون در سپهر اساطیر و تاریخ ایران دلایلی کاملاً سیاسی و ایدئولوژیک دارد.

پرده سوم به بررسی «صورت‌های شگفتی» اختصاص دارد. بر این اساس صورت‌های امر شگفت‌آور در ادبیات فارسی متقدم به دو دسته کلی «روایت‌های عجایب‌نامه‌ای» و «روایت‌های اعجاب‌انگیز» تقسیم می‌شود که روایت‌های اعجاب انگیز خود به چهار دسته «روایت‌های شفاهی- مردمیِ شِگِفت یا فانتزی پالیمسستی»(لایه لایه)، «قصه‌های شگفت»، «رمانس‌های عامیانه شگفت» و «حماسه‌های دینی شگفت» تقسیم‌بندی می‌شود.

بخش چهارم «اعجاب‌برانگیزی در متون عرفانی؛ از بیان تا کنش» نام دارد. جدا از اعجاب‌برانگیزی در متون ادبی و روایت‌های شگفت فارسی، متون عرفانی هم درخود واجد نوعی زبان شگفت‌انگیز است. متون عرفانی عرصه‌ گسترده‌ شگفتی در بیان و کنش اسـت. 

بخش آخر کتاب نیز با عنوان «خیال‌های غربی: ادبیات شگرف در مغرب زمین» به بررسی ادبیات شگرف (فانتاستیک) در مغرب‌زمین اختصاص دارد.

از پرویز براتی پیش‌تر کتاب عجایب ایرانی (۱۳۸۸ - نشر افکار)، سرگذشت نقاشی در ایران (۱۳۹۱ - نشر افق) و بادهای افسون: مقدمه‌ای بر شناخت علوم غریبه در ایران (نشر چشمه - ‏۱۳۹۶) منتشر شده است. اپیکاک شامل شش داستان از کورت ونه گات نیز سال‌ها پیش با ترجمه او و رضا نوحی به چاپ رسیده ‌است.