رومئو و ژولیت شرق

همشهری آنلاین: انتشارات پنگوئن اخیرا منظومه شعری «لیلی‌ و مجنون» سروده نظامی، شاعر پرآوازه ایرانی در قرن ششم هجری را با ترجمه دیک دیوس به زبان انگلیسی و در 320 صفحه منتشر کرده است.
انتشارات پنگوئن در وب‌سایت خود درباره انتشار این منظومه نوشته است: «منظومه‌ عاشقانه‌ای که الهام‌بخش اریک کلایتون، خواننده بریتانیایی برای ترانه لیلا شد و لرد بایرون نیز آن را رومئو و ژولیت شرق نامید، در ترجمه‌ای جدید منتشر شده است؛ داستان عاشقانه‌ای از شرق که توسط شاعری سروده شده که برای ظرافت و تیزبینی، خلاقیت و نیروی نمایشی با شکسپیر مقایسه شده است. قصه دو عاشق نگون‌بخت که خانواده‌ها مانع وصال‌شان می‌شوند؛ اما عشق و اشتیاق‌شان به یکدیگر تا پایان عمر باقی می‌ماند. این مجموعه مانند گشتی در ادبیات فارسی است، در ترجمه‌ای که قدرت فوق‌العاده و ذوق هنری متن اصلی را به تصویر می‌کشد.»

داستانی جذاب از عشقی ناممکن

مجله پابلیشرزویکلی در نقدی درباره این ترجمه جدید نوشته: «یک داستان بسیار جذاب از عشقی ناممکن و اولین ترجمه منظوم از نظامی، شاعر ایرانی در قرن 12میلادی با ترجمه ریتمیک دیوس که پر از تصاویر شعری بدیع و زیباست.»
لیلی و مجنون سومین مثنوی از مجموعه مثنوی‌هایی است که به خمسه نظامی معروف است. برخی معتقدند که مضامین پراکنده این داستان برگرفته از اشعار و افسانه‌های فولکور عربی است که نظامی رنگ و بوی ایرانی به آن بخشیده است. در توضیح داستان ماجرای لیلی و مجنون باید گفت:‌ لیلی و مجنون، دختر و پسری نابالغ در مکتبخانه به یکدیگر دل می‌بندند. خواستگاری خانواده پسر به نتیجه نمی‌رسد و حتی به جنگ قبیله‌ای می‌انجامد؛ جنگی که مجنون در آن طرف دشمن(طایفه عروس) را می‌گیرد. لیلی را به مرد مالداری شوهر می‌دهند ولی بیماری لیلی باعث ناکامی شوهر می‌شود و لیلی دوشیزه می‌ماند. شوهر از شدت ناراحتی لیلی دق می‌کند و می‌میرد. لیلی به ذکر حق می‌پردازد و دلش به نور الهی و فره ایزدی روشن می‌شود و به مقام والای معنوی می‌رسد. سرانجام در آخرین دیدار بر سر گور لیلی، او از مجنون دستگیری کرده و آن نور ایزدی در دل مجنون جای می‌گیرد.

مترجم لیلی و مجنون

دیک دیویس، نویسنده شاعر و مترجم انگلیسی و استاد بازنشسته دانشگاه اوهایوست که تاکنون بیش از 20کتاب منتشر کرده است. ترجمه اشعاری از عطار، رباعیات حکیم عمر خیام، غزلیات حافظ و داستان‌های شاهنامه فردوسی به نظم و نثر، ویس و رامین، ترجمه دایی جان ناپلئون نوشته ایرج پزشک‌زاد به زبان انگلیسی و نیز «آیینه دل من: هزار سال شعر زنان ایران» که ترجمه آنتولوژی شعر شاعران زن ایرانی از رابعه بلخی تا شاعران زن معاصر ایرانی است، برخی از ترجمه‌های او هستند که از زبان و ادبیات فارسی صورت گرفته است.