بررسی جریان‌های تئاتری در امریکا

 محمدامین منصوری: انتشارات افراز اخیرا کتاب سه جریان تئاتری معاصر امریکا (برادوی، آف. برادوی، آف. آف. برادوی) را منتشر کرده است. برکه فروتن مولف و مترجم این کتاب است و دکتر عطاء الله کوپال ویراستاری علمی آن را بر عهده داشته است. کتاب سه جریان تئاتری معاصر امریکا ۱۴۴ صفحه است و بهای آن ۶۶۰۰ تومان است.
برای مخاطب فارسی زبان، تئا‌تر امریکا همواره زیر سایه‌ی سینمای هالیوود و ستارگان آن بوده است و به همین روی کمتر درباره‌ی جریان‌های مختلف تئا‌تر امریکا به مطالعه پرداخته است. فقدان منابع دست اول درباره‌ی تئا‌تر امریکا نیز دلیلی دیگر برای این عدم توجه بوده است. بسیاری از مترجمان نیز رغبتی به ترجمه‌ی متونی از این دست نداشته‌اند و توان خود را بیشتر صرف آثار سینمای اروپا و امریکا کرده‌اند. اگر به پیشینه‌ی ارتباط سینمای هالیوود و تئا‌تر امریکا توجه کنیم متوجه می‌شویم که بسیاری از ستارگان برجسته‌ی سینمای هالیوود از درون تئا‌تر امریکا بیرون آمده‌اند. تئا‌تر امریکا در بین طرفداران تئا‌تر اروپا همواره مورد استقبال قرار گرفته است.
فصل اول کتاب تاریخچه‌ای از تحولات تئا‌تر در امریکا است. پیشینه تئا‌تر در امریکا به اواسط قرن هفدهم میلادی زمانی که نمایش نامه کوچکی به نام خرس و بچه شیر در ویرجینیا برگزار شد بر می‌گردد. هر چند که در اواسط قرن هفدهم، در میانه‌ی جنگ داخلی امریکا اجرای تئا‌تر ممنوع شده بود. اولین گام به سوی تئا‌تر حرفه‌ای در امریکا در سال ۱۸۰۵ برداشته شد و به مرور تا سال ۱۸۳۰ چهار تئا‌تر عمده در شهر نیویورک برگزار شد و در اواخر قرن هجدهم شرکت‌های سیار، اجرای تئاتر‌ها را به عهده گرفتند؛ اما این در ابندای قرن بیستم در امریکا بود که تعداد تئا‌تر‌ها به پنجاه هزار رسید. کمدی موزیکال که اختصاصی تولید امریکا است در این دوره به اوج خود رسید. اما با ظهور رقیبی جدید، یعنی سینمای امریکا، تئانر محبوبیت خود را از دست داد. اما این رقابت باعث شد تا تئا‌تر برادوی به مرور بتواند جایگاهی برای خودش دست و پا کند.
فصل دوم کتاب به بررسی تئا‌تر مشهور برادوی اختصاص دارد. برادوی برای تمام علاقمندان تئا‌تر نامی شناخته شده است. مجموعه تئا‌تر برادوی در سال ۱۸۸۲ و در ۱۹۰۰ بازسازی شد و نقش بسیار مهمی در تاریخ فرهنگی امریکا در قرن بیستم بازی کرد. اما با توچه به قرار گیری محل این تئا‌تر در منطقه گران قیمت منهتن ایلند این تئا‌تر نه تنها برای آفرینش هنری بلکه برای سود آوری نیر به کار رود. اما همین سرشت گیشه‌ای تئا‌تر برادوی یاعث شد که هنرمندان تئا‌تر به سوی کارهای بازاری و عامه پسند روی آورند به همین دلیل برادوی مخالفانی را در درون خود به وجود آورد. از جمله مخالفت‌ها می‌توان به جنبش آف. برادوی اشاره کرد. هدف این جنبش اجرای نمایش در تئاتر‌های دور افتاده یا مکان‌های غیر تئاتری بود تا بدین وسیله هزینه اجرای تئا‌تر را پایین نگه دارد. آف. برادوی در اوایل دهه‌ی اول قرن بیستم به عنوان نهضت تئا‌تر کوچک شروع به کار کرد.
اما کمتر کسی است که با جریان‌های مخالف تئا‌تر برادوی آشنا باشد. تئا‌تر برادوی با دو جریان مخالف مواجه شده بود که در دو فصل بعدی کتاب این دو جریان حاشیه‌ای و آوانگارد تئاتری بررسی می‌شوند. جریان بعدی که در برابر تئا‌تر برادوی قرار گرفت جریان آف. آف. برادوی بود. این جریان تئاتری در اوایل دهه ۱۹۶۰ به منظور تمایز میان تئا‌تر حرفه‌ای و تجاری و تئا‌تر غیر تجاری که در قهوه خانه‌ها، کلیسا‌ها و ویترین مغازه‌ها اجرا می‌شد باب شد. آف. آف. برادوی که اغلب از آن به عنوان نهضت جدید نام برده می‌شود شامل طیف وسیعی از فعالیت‌ها ی تئاتری است که از لحاظ انگیزه، مفهوم، روش و نیت به قدری متنوع هستند که هیچ عنوان متداولی را نمی‌توان برای آن در نظر گرفت. این تئا‌تر در اوایل دهه ۶۰ جای تئا‌تر آف. برادوی را گرفت. منتقدان تئا‌تر رواج این تئا‌تر‌ها را به جوچینو نسبت می‌دهند. وی برای نخستین بار کافه‌ی چینوی خود را به یک مرکز هنری تبدیل نمود.
تئاترهای آف. آف. برادوی و آف. برادوی در مجموع تعداد زیادی از آثار نویسندگان جوانی چون سام شپارد، پل فورستر، دیوید ریب و رابرت پاتریک اشاره  کرد. شاخص عمده‌ی این آثار، پاره پاره بودن و داشتن نظامی کلی است اما غالبا صدا، آواز، موسیقی و نمایش استعاری را به جای زبان می‌نشاندند که این همه، معمولا در راستای القای دریافت‌هایی نسبت به خلق و خوی جمع، شرایط سیاسی و اجتماعی و یا شیوه‌های زندگی جهت گیری می‌کرد. شاید قابل ملاحظه‌ترین تغییر در این نمایش‌ها رواج برهنگی و بی‌پردگی بود که نخستین بار در سال ۱۹۶۸ با ظاهر شدن نمایش هیر در برادوی صورت پذیرفت.
فصل پایانی کتاب به مقایسه‌ی این سه جریان اصلی معاصر تئا‌تر امریکا اختصاص دارد و به نوعی جمع بندی مطالب کل کتاب نیز هست.