تاریخ ایران از نگاه شاهزادگان قاجار

ایلنا: کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» نوشته‌ی محمدعلی برات‌زاده پژوهشی در تاریخ‌نگاریِ عصر قاجار و تاریخ‌هایی که شاهزادگانِ قجر نوشته‌اند. ما در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران به اندازه دوران قاجار، شاهزادگان مورخ نداشتیم. موقعیت طبقاتی شاهزادگان قاجاری و دسترسی ویژه آنان به تعلیم و تربیت خاص و نیز آموزش ویژه نظری، عملی و نظامی که تحت مراقبت در مدارس خصوصی داشتند، منجر به برتری آنان از علم و دانشی شد که سایر طبقات فاقد آن بودند. جای شگفتی است که مورخین به این شاهزادگان مورخ توجهی نداشتند.

این شاهزادگان مورخ عموما مغضوبین درگاه سلطنت بودند و حتا برخی اوقات زندگی آنان در هاله‌ای از ابهام فرو می‌رفت...

محمدعلی برات‌زاده در کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار»، با تمرکز بر شاهزداگانِ تاریخ‌نگارِ شاخصِ عصر قاجار و آثار آن‌ها و تأثیرشان بر تحول تاریخ‌نگاری و نیز تحولات سیاسی و اجتماعی و علمی در ایران، گذار از تاریخ‌نگاریِ سنتی به تاریخ‌نگاری جدید در دوره قاجار و عوامل مؤثر بر این گذار را مورد بررسی قرار داده است.

در کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» به شرح زندگی و معرفی آثار تعدادی از شاخص‌ترین شاهزادگان قجرِ مورخ و بررسی سبک تاریخ‌نگاری آن‌ها و نوع تاریخ‌نگری‌شان پرداخته شده است. در این کتاب همچنین زمینه‌های تحول تاریخ‌نگاری در ایران و چگونگی این تحول در ایران دوره قاجار مورد بررسی قرار گرفته و به تحقیق در عوامل این تحول پرداخته شده است.

شاهزادگان به دلیل جایگاه طبقاتی خود به منابع و اسنادی دسترسی داشتند که دسترسی دیگران به آن آسان نبود. برخی شاهزادگان مسایل پشت پرده و پنهان شاهان قاجار را بر ملا کردند. آیان در وادیی قدم نهادند که دیگران وارد آن نشدند و یا حتا جرات گام نهادن در آن را نداشتند. شاهزادگان مورخ در ارتقا آگاهی سیاسی، تاریخی و استبدادستیزی نقش موثر داشتند و نقش آنان در تحولات فکری و فرهنگی به ویژه تاثیر بر زمینه‌سازی انقلاب مشروطیت موثر بوده‌اند.

کتاب «بینش و روش تاریخ‌نگاری شاهزادگان مورخ قاجار» در قالب ۴۴۷ صفحه با قیمت ۹۵ هزار تومان توسط نشر تاریخ ایران روانه بازار کتاب شده است.