پنج شنبه، ۳۰ فروردین ۱۴۰۳
آیدین فرنگی: برگردان فارسی «مجموعه قصه‌های خوشحال»، نوشته‌ی «تری جونز»، نویسنده‌ی انگلیسی‌زبان را که برای کودکان و نوجوانان نوشته شده، نشر «چکه» با ترجمه‌ی «امیرمهدی حقیقت» در سه جلد قطع پالتویی منتشر کرده است.
موقع خواندن قصه‌های این مجموعه به یاد قصه‌هایی افتادم که در کودکی شنیده بودم؛ گویی با داستان‌هایی روبه‌رو بودم شبیه آنچه در قصه‌های ایرانی می‌توان مشابه‌شان را یافت. با خواندن قصه‌های سه کتاب به این فکر کردم که چه شباهت عجیبی بین قصه‌های رایج بین ملت‌ها می‌تواند وجود داشته باشد. قصه‌های تری جونز بر اساس فنون قصه‌گویی کهن و شبیه داستان‌های قدیمی نوشته شده است. کتاب اطلاعات خاصی درباره‌ی قصه‌ها و نویسنده ارائه نکرده، ازهمین‌‌رو گاهی مردد می‌شدم که آیا جونز موقع نوشتن قصه‌ها، گاه به بازنویسی قصه‌های قدیمی نیز دست زده است یا اینها قصه‌های نویی هستند شبیه قصه‌های قدیمی؟ به‌هرحال از خواندن قصه‌های کوتاه و اغلب افسانه‌گون مجموعه‌ها حس خوشایندی داشتم و فکر می‌کردم والدین می‌توانند با خواندن داستان‌های این مجموعه برای فرزندان‌شان، هم به پرواز پرنده‌ی خیال کودکان کمک کنند و هم شوق قصه‌خوانی را در نهاد و ذهن کودکان به یادگار بگذارند. البته در شناسنامه‌ی کتاب‌ها آمده است که مجموعه‌ی حاضر ویژه‌ی گروه‌های سنی ج و د است. اگر از موضوع رده‌بندی‌های سنی بگذریم، فکر می‌کنم خواننده‌ی بزرگسال نیز از خواندن برخی قصه‌های مجموعه احساس سرخوشی خواهد کرد.
مشخصات «مجموعه قصه‌های خوشحال» به شرح زیر است: جلد نخست «دماغ‌گنده‌ها» نام دارد که چاپ متن انگلیسی آن به سال ۱۹۸۱ بازمی‌گردد. در این کتاب ۱۳۲ صفحه‌ای ۲۳ قصه منتشر شده است. جلد دوم با نام «چرا پرنده‌ها صبح‌به‌صبح آواز می‌خوانند» مجموعه‌ی ۱۵ قصه است در ۱۱۸ صفحه. نام کتابی که دفترهای یک و دو از روی آن برگردانده شده، چنین است: Fairy tails. نام اصلی سومین جلد مجموعه که با نام «به ماه دست بزن» در ایران منتشر شده، Fantastic stories است و متن انگلیسی آن در سال ۱۹۹۳ به چاپ رسیده است. در کتاب ۱۱۸ صفحه‌ای جلد سوم ۱۲ قصه را می‌توان خواند.
قیمت هر کدام از جلدهای مجموعه ۷۸۰۰ تومان است و شمارگان‌شان ۱۵۰۰ نسخه. هر یک از جلدها را به تنهایی نیز می‌توان خرید.
این قصه‌ها علاوه بر تقویت خیال‌پردازی کودکان، با زبانی نرم و در لایه‌های زیرین‌شان به آموزش کودکان نیز می‌پردازند. مضامینی چون صداقت، ضرورت تیزهوشی، مهربانی، توجه به محیط زیست، اهمیت اعتماد‌به‌نفس، مذمت دروغ، ستایش تلاش، نوعدوستی و... از آموزه‌های پنهان قصه‌هاست. موارد غیرمادی همچون پری‌ها و جادوگران در کتاب‌ها حضور پررنگی دارند.
در کتاب‌ها تصویرسازی‌های زیاد به صورت سیاه‌وسفید چاپ شده که همگی کار مایکل فورمن هستند. کتاب‌ها از چاپ تمیز و صفحه‌بندی مرتبی برخوردارند و همین نکته می‌تواند در جذب مخاطب نوجوان به سود کتاب عمل کند.
در پایان این معرفی، کوتاه‌ترین متن هر سه کتاب را که البته به‌نوعی با سایر قصه‌ها متفاوت است نقل می‌کنم:
سه قطره باران
«یک روز قطره‌ای باران که داشت از ابری پایین می‌افتاد، به قطره‌ی کناری‌اش گفت: «من از همه‌ی قطره‌های باران توی آسمان بزرگتر و بهترم!»
قطره‌ی دومی گفت: «خب، بله، تو قطره‌ی خوبی هستی، ولی اصلاً به قشنگی من نیستی. به نظر من، شکل قطره از همه چیز مهم‌تر است. شکل من هم از همه قشنگ‌تر است؛ پس من از همه‌ی قطره‌های باران در آسمان بهترم!»
قطره‌ی اول گفت: «بیا یک بار برای همیشه این مشکل را حل کنیم.»
پس از قطره‌ی سوم خواستند بین آنها داوری کند. ولی قطره‌ی سوم گفت: «چه مزخرفاتی! خب بله، تو شاید از همه‌ی قطره‌های دور و بر ما بزرگتر باشی، تو یکی هم بله خب، شکل خوب و قشنگی داری، ولی، همه می‌دانند که زلال بودنِ قطره از همه چیز مهم‌تر است. من هم که از دوی شما زلال‌ترم. پس منم که از همه‌ی قطره‌های باران در آسمان بهترم!»
قبل از آنکه یکی از این دو قطره‌ی باران بتوانند جواب قطره‌ی سوم را بدهند، هر سه تا افتادند وسط یک چاله‌ی آبِ گلی.» (دماغ‌گنده‌ها، ص ۱۹)
اگر بخواهم موردی را در این مجموعه مشمول انتقاد بدانم به نوشته‌شدن یک کلمه به دو شیوه اشاره خواهم کرد. مثلاً در همین متن بالایی یک بار پساوند «تر» به کلمه‌ی بزرگ چسبیده و یک بار با نیم‌فاصله کنار آن قرار گرفته است. چنین مواردی در کتاب اندک نیست و این می‌تواند خواننده‌ی نوجوان را در یادگیری املا دچار سرگشتگی کند. همچین در چند جا در کتاب‌ها کلمه‌ی طوفان، علاوه بر شکل طوفان، به صورت توفان نیز نوشته شده است.
به‌هرروی چنانکه موقع خواندن قصه‌ها از خواندن‌شان احساس رضایت داشتم، امیدوارم شما و فرزندان‌تان نیز موقع خواندن یا شنیدن «مجموعه قصه‌های خوشحال» احساس رضایت کنید.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
