خنده را به شوخی نگیریم!

آیا مقدسات را می‌توان به طنز کشید؟

شرق ـ رویا صدر: خندوانه با همه ضعف‌ها و قوت‌هایش اتفاق تازه‌ای در طنز تلویزیونی است. هیچ ابایی ندارد که بگوید مضمون اصلی برنامه‌اش خنده است. گرچه حرکت‌هایی در تصحیح رفتارهای اجتماعی انجام می‌دهد (گسترش کتاب‌خوانی، حفظ محیط‌زیست، منابع آبی و...) و گهگاه در آیتم‌های طنز و انتقادی‌اش، به مسائل جامعه می‌پردازد ولی وجه غالب آن استفاده از خنده نه به‌عنوان یک وسیله برای نقد یا اصلاح که برای خود خنده است.
 این محوریت‌بخشی به خنده و دعوت به شادی، متکی بر دریافت‌های روان‌شناسانه از خنده است؛ دریافتی که بر مسری‌بودن خنده تأکید می‌کند و معتقد است خنده اگر ناگهانی آغاز شود و ادامه پیدا کند (در صورتی که همدلانه و به‌دور از پرخاش و ستیزش باشد)، آرام‌بخش و شادی‌آفرین است. اقبال مردم به این برنامه نیز نشان می‌دهد که جامعه عبوس ما تا چه حد نیازمند خندیدن به‌مثابه روش رهایی‌بخش از فشار روانی گرفتاری‌های زندگی روزمره است. خندوانه با شعار: «ما خیلی باحالیم» به صحنه می‌آید تا به یاری اجرای شاد و پرانرژی مجری بازیگر-کارگردانش بتواند مخاطب را در این شور همراه کند، گرچه این «باحال‌بودن» گاه چندان شدید و غلیظ و تصنعی می‌شود که ممکن است مخاطب را پس بزند ولی درمجموع اقبال مخاطب نشان از آن دارد که خندوانه برنامه موفقی است.
 تمرین پنج‌ثانیه‌ای لبخندزدن جلو دوربین را آن‌هم توسط چهره‌هایی که تابه‌حال تنها سویه جدی آنها را دیده‌ایم دست‌کم نگیرید! توجه‌دادن به خنده و نیز گفت‌وگوی طنز با این چهره‌ها نوعی تمرین رواداری است. هرچند گاهی حس می‌شود دیالوگ مجری با برخی چهره‌های سیاسی یا فرهنگی، در سایه عدم تسلط او بر بحث‌های نظری طنز و نیز رفتار پرتکلف و به‌دور از راحتی‌اش با میهمان، به مونولوگ میهمان تبدیل می‌شود. شاید در این وقت‌ها بهتر باشد از جناب‌خان بیشتر کمک گرفت... ظاهرا او در دیالوگ با چهره‌ها، کمتر کم می‌آورد!