ماجرای ادامه دار تخریب سنگ‌قبر هنرمندان

تخریب سنگ مزار هنرمندان اتفاق تازه‌ای نیست اما تکراری بودن آن چیزی از غم‌انگیز بودنش کم نمی‌کند. تا سال‌های سال عادت داشتیم که گاه گاهی خبری درباره تخریب سنگ قبر شاملو بشنویم؛ اما فقط شاملو و آرامگاه امامزاده طاهر نبود که طعمه سارقان شد و مدتی بعد این قصه در بهشت‌زهرا (س) تهران نیز تکرار شد و دامنه آن به کاشان و امامزاده سلطان علی مشهد اردهال هم رسید تا چینی نازک تنهایی سهراب سپهری هم شکسته شود.

مهر ماه امسال نیز این اتفاق برای چندمین بار رخ داد و این‌بار سنگ مزار دو چهره فرهنگی و هنری دیگر تخریب شد. تخریب‌کنندگان در تازه‌ترین پروژه خود سراغ سنگ مزار استاد ایرج افشار رفتند. مزار این هنرمند در آرامگاه خصوصی بهشت زهرا (س) واقع است.  همان زمان آرش افشار (پسر ایرج افشار) با توصیف ویژگی‌های سنگ مزار پدرش گفت که سنگ مزار او سنگ یک تکه‌ای از کاشان، به قطر ۱۰ سانتی‌متر و بسیار سنگین بود و هر کسی این سنگ را برداشته، حتماً کمک داشته است. علیرضا مجابی دیگر هنرمند گرافیست نیز نیمه مهرماه خبر ناخوشایند دیگری داد با این مضمون که سنگ تازه‌ای بر مزار سهراب سپهری نصب شده است اما در این سنگ تازه عکس این شاعر حذف شده!
اما پروانه سپهری خواهر سهراب نیز به «اعتماد» گفت: «واقعاً نمی‌دانم چرا این اتفاقات می‌افتد! خیلی سال پیش، برای نخستین بار بولدوزر روی سنگ سهراب رفت و آن را تخریب کرد و آقای خاتمی گفتند نامه داده‌ایم که خیلی زود سنگ تازه‌ای بگذارند؛ اما حالا هم ظاهراً مشکلاتی برای این سنگ تازه پیش آمده است. به هر حال کار هر کسی که هست، هنرمندان را دوست ندارد.» او شعری را که بر سنگ مزار سهراب نگاشته شده، یادآوری کرد: «ما آن شعر را با مشورت دکتر سهراب انتخاب کرده بودیم و آقای مافی که خودش خطاط است، به قم رفت و بالای سر سنگ تراشان ایستاد تا آن شعر را بتراشند اما متاسفانه در امامزاده‌ای که سهراب دفن است، هیچ مراقبتی صورت نمی‌گیرد.» در همین حین سنگ قبر محمدعلی سپانلو نیز مورد دستبرد قرار گرفت. اتفاقی که با واکنش برادرزاده او روبه‌رو شد.  این اتفاق بار دیگر داغ دل شبنم سپانلو را تازه کرد. او که آرزو داشت عمویش در امامزاده طاهر کرج در کنار هنرمندانی چون احمد محمود، غزاله علیزاده، هوشنگ گلشیری، م. آزاد و... آرام بگیرد هنوز بعد از گذشت بیش از یک سال، اندوهگین است که چرا این مجوز صادر نشد.  او بار دیگر یادآوری کرد که احمد مسجدجامعی که چند سالی است در شورای شهر مشغول به کار است، در پاسخ به این درخواست این جمله را از سر دلداری گفته بود که: «اجازه دهید شاعر تهران در تهران آرام بگیرد.» حالا بیش از یک سال از کوچ شاعر تهران و دفن او در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا (س) می‌گذرد و در این مدت سنگ مزار او دو بار مورد دستبرد قرار گرفته است.
بعد از این اتفاق مسوولان بهشت زهرا (س) اعلام کردند که با نصب دوربین مدار بسته جلوی اتفاقاتی از این دست را خواهیم گرفت.  در آغاز باربد گلشیری، سازنده نشان مزار محمدعلی سپانلو، کمی پس از نصب این نشان اعلام کرد که آن را با قلم و چکش سوراخ کرده‌اند و دو جای بالای سنگ‌نبشت را نیز با فرز تراشیده‌اند. دست آخر هم روی مزار را یک‌جا سیمان کردند. روز ۲۴ مهر ماه نیز شبنم سپانلو با انتشار یادداشتی در ایسنا نسبت به تخریب سنگ مزار عمویش واکنش نشان داد اما به فاصله اندکی تصویری از معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان بهشت‌زهرا (س) بر سر مزار این هنرمند در فضای مجازی منتشر شد و مسوولان بهشت زهرا (س) تلاش کردند با انتشار این عکس، خبر تخریب سنگ مزار را تکذیب کنند. غافل از اینکه شبنم سپانلو هم بار دیگر واکنش نشان می‌دهد.  او از بی‌توجهی مسوولان بهشت زهرا (س) نسبت به نگهداری و حفظ سنگ مزار هنرمندانی که در این مکان آرمیده‌اند، به‌شدت ابراز تأسف کرده و در یادداشت تازه خود نوشته است: «فرمودند اگر حتی یاقوت از هند روی سنگ نصب کرده باشید ما مسوولیتی نداریم، از این دست اتفاق‌ها می‌افتد! که مثلاً بیایند و روی مزار را کاملاً سیمان کنند! و همین... نگفتند حتی ما سری به قطعه می‌زنیم یا بررسی می‌کنیم. گفتند به ما مربوط نیست.» به هر حال در شرایطی که هیچ کس مسوول گم شدن مجسمه‌های هنری نیست، خیلی طبیعی است که کسی هم خود را مسوول تخریب سنگ مزار هنرمندان و نام‌آوران نداند!