از انتشار کتاب اطلاع نداشتم

اعتماد:‌ انتشار کتاب تازه‌ای از «سایه» با حرف و حدیث‌ها و حاشیه‌هایی همراه شد و ظاهراً این کتاب خود داستانی عجیب دارد، داستانی که یک سرش به این برمی‌گردد که سایه می‌گوید از انتشار کتاب خبر نداشته، یک سر ماجرا هم به انتشارات کارنامه بازمی‌گردد که ترجیح می‌دهد فعلاً سکوت کرده و بعداً جواب مکتوبی منتشر کند. در چند روز گذشته کتاب جدیدی از هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه) منتشر شد. کتابی با نام «بانگ نی» که در قالب مثنوی سروده شده و اشعار آن در زمره اشعار اجتماعی این شاعر به حساب می‌آید. این کتاب از سوی نشر «کارنامه» منتشر شده بود و ۹سال پیش همزمان با تحویل کتاب به این نشر، محمد زهرایی، مدیر این انتشارات در گفت‌وگویی با همشهری آنلاین اعلام کرده بود که مثنوی «بانگ نی» اگرچه در سال‌های دهه ۵۰ و ۶۰ سروده شده، اما تا همین اواخر هم بارها و بارها از سوی ابتهاج مورد بازبینی قرار گرفته است و اثر منتشر شده در واقع محصول آخرین بازبینی این شاعر نامی و حافظ‌شناس سترگ از این مثنوی بلند است که می‌توان سرگذشت و فراز و فرود انسان‌ها را در هر دوره و زمانه‌ای از زبان وی و این مثنوی شنید. اما این همه داستان این مثنوی نیست چراکه درست به فاصله چند روز بعد از انتشار کتاب، این غزلسرای نامی هم نسبت به قیمت این کتاب واکنش نشان داد و هم گفت در جریان انتشار آن نبوده است!او در گفت‌وگویی با ایسنا اعلام کرده که این کتاب ۱۳۶ صفحه‌ای ۹ سال قبل یک بار توسط این نشر منتشر اما توقیف شد و امکان توزیع پیدا نکرد. حالا اما این مثنوی با قیمت ۴۵ هزار تومان منتشر و عرضه شده است ولی ابتهاج تاکید کرده که در جریان انتشار آن نبوده و ناشر بدون اطلاع او کتاب را منتشر کرده است. او به این نکته نیز اشاره کرد که ناشر با او قراردادی برای چاپ این کتاب نداشته است. ابتهاج به خوانندگان حق می‌دهد اگر نسبت به قیمت این کتاب اعتراضی داشته باشند. او معتقد است باید در قیمت‌گذاری، توان مخاطب را هم در نظر گرفت، گفته است که موضوع قیمت بالای کتاب را هم باید از ناشر آن پرسید که آن را منتشر کرده است: « من دخالتی در قیمت کتاب نداشته‌ام، اما با توجه به اینکه معمولاً قشر کتاب‌خوان درآمد زیادی هم ندارند، باید در چاپ کتاب رعایت حال آنها را کرد.»او سرگذشتی از انتشار این کتاب را تعریف کرده است: « این کتاب قبلاً با قیمت ۳۹۵۰ تومان چاپ شده بود، اما توقیف شد و پخش نشد و حالا مجوز گرفته و به یکباره منتشر شده و من هم در جریان نیستم. این کتاب شعر بلندی است که سال‌ها قبل نوشته‌ام و طی سال‌ها اضافاتی هم داشته است. ولی در این چند سال اجازه چاپ پیدا نکرده و همین‌طور مانده بود. اگر عمری باقی بود شعر را کامل‌تر می‌کنم. البته به همین هم چیزهایی اضافه شده اما ناقص.»سایه که به گفته خودش پیش‌تر هم درباره قیمت کتاب‌های قبلی‌اش حساسیت داشته و نکاتی را به ناشران گوشزد کرده است، معتقد است: «ناشر باید همراه این کتاب که در واقع قطع لوکس به حساب می‌آید و معمولاً در مراسم عقد و عروسی هدیه داده می‌شود، یک قطع معمولی و وزیری آن را هم منتشر کند، چون خریدار در این صورت می‌تواند تصمیم بگیرد که کدام کتاب را به اختیار خودش بخرد، اما اگر فقط یک قطع لوکس از یک کتاب به بازار عرضه شود با اینکه خواننده ممکن است به خاطر اشتیاقش کتاب را بخرد اما به نوعی احساس اجبار و تحمیل هم می‌کند. یعنی وقتی شما تنها یک نسخه از کتابی را منتشر می‌کنید، ممکن است که خواننده آن را با اکراه بخرد.»      او همانطور که از قیمت بالای این کتاب معترض است، به شرایط اقتصادی جامعه امروز نیز توجه دارد و این را هم می‌داند که اگر ناشران بگویند کاغذ و زینک و چاپ گران شده، این حرف تا حدی هم درست است. سایه قیمت کتاب را با یک فال گردو مقایسه کرده و ثابت کرده است که برای پختن خورش فسنجان باید مبلغی برابر با قیمت این کتاب پرداخت کرد اما با این حال از این موضوع ابراز تأسف کرده است که کار نشر هنوز کاسبی است و یک کار فرهنگی نیست: «کتاب را دانشجو و معلم می‌خرد، و باید رعایت حال آنها را کرد. کتاب را فلان آدم که در ماشین چند میلیونی می‌نشیند، نمی‌خرد. اگر هم می‌خرد، برایش مثل همان سیب‌زمینی و پیاز است.»اما روزبه زهرایی پسر بزرگ محمد زهرایی، مدیر انتشارات «کارنامه» ترجیح داد به جای هر گونه اظهار نظری، سکوت کند. او در پاسخ به «اعتماد» تنها به بیان این نکته بسنده کرد که «فعلاً ترجیح می‌دهیم هیچ پاسخی ندهیم و اگر لازم باشد، بعدتر پاسخی رسمی و مکتوب منتشر خواهیم کرد.»ظاهراً این قیمت‌گذاری در روال قیمت‌گذاری‌های نشر «کارنامه» است و قیمت این کتاب مشابه قیمت دیگر کتاب‌هایی است که از سوی این ناشر منتشر شده‌اند.