یادداشت ویراستار خاطرات آیت الله هاشمی

ایلنا: خبر ناگهانی رحلت استوانه بزرگ انقلاب، بر سر مردم آوار شد. همه خاطرات ملت از آن روزی که در کنار بنیانگذار انقلاب، حکم مهندس بازرگان را قرائت می‌کرد، تا روزهای شور و حماسه جنگ که سخنان شیوای او در خطبه‌های نماز جمعه تهران، آرام‌بخش جامعه بود، تا روزهای سازندگی و بازسازی، لحظه به لحظه مثل پرده سینما به حرکت درآمده‌اند. صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را که دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید.

زندگی سراسر حادثه این پیر سیاست، که در دهه هشتاد زندگی، همچنان در اوج جهاد و مبارزه قرار داشت؛ گویی خالق هستی، این فرزند صبور کویر را برای روزهای سخت یک ملت آفریده بود. اختناق شاهنشاهی دهه ۳۰، هاشمی جوان در یک بزنگاه تاریخی، تحت تأثیر اندیشه حضرت امام در آن روزهای غربت، طلاب را دور خود جمع کرد و با انتشار اولین نشریه انقلابی حوزه، نقشه استبداد را در به انقیاد کشاندن حوزه بر هم زد.

او در این پنجاه و اندی سال مبارزه، لحظه‌ای آرام و قرار نداشت. هاشمی از آن انقلابی‌هایی نبود که لباس عافیت بر تن بپوشد و کام از دنیا بگیرد؛ اگر چنین بود، موقعیت ممتاز او اجازه هر نوع راحتی و آسایشی را برای او و خانواده‌اش می‌داد؛ اما هاشمی اهل عافیت‌طلبی و چشم‌پوشی نبود. او در مکتب امام پرورش یافته و چون مراد خود، همه مصائب و ناگواری‌ها را به جان می‌خرید تا به مقصود الهی خود نائل شود. همین است، متحجرانی که در حیات حضرت امام (ره)، یارای ابراز وجود نداشتند و در کنج عزلت آرمیده بودند، به زعم خود میدانی برای عرض اندام می‌یافتند، اما هر حرکت هوشمندانه هاشمی، لرزه بر اندام‌شان می‌انداخت و ذهن علیل و ناقص‌شان، جز توهین و تحقیر و دشنام و آسمان ریسمان بافتن‌ه‌ای کودکانه، چیزی در چنته نداشت.

 اندیشه اعتدال هاشمی، مربوط به امروز و دیروز نبود. این اندیشه براساس مکتب اسلام، مذهب تشیع و تعالیم درسی، دینی و سیاسی امام راحل در وجود او شعله‌ور شده و برای احیای اعتدال اسلامی، بارها تا مرز شهادت پیش رفته بود. امروز روح هاشمی شاد است که علیرغم همه کارشکنی‌ها و پرده‌دری‌ها و تلاش‌های پیدا و پنهان افراطیون، اندیشه اعتدال نه تنها از میان نرفته است، بلکه مردم فهیم و هوشیار، به ویژه زنان و جوانان تحصیلکرده و بالنده جامعه، پس از زخم‌های عمیق از تجاهل و تغافل افراط و تفریط، اعتدال اسلامی را گمشده خویش می‌دانند و با نشانی‌هایی که در گفتار، رفتار، کردار و افکار مسئولان می‌بینند، بر تقویت این اصل اسلامی در جامعه می‌کوشند. باور صلح‌جویی، قدرت استدلال، منطق و اندیشه، اساس تفکر اعتدالی هاشمی است؛ تفکری که ایران اسلامی را به اعتلای کلمه الله در جهان رهنمون می‌کند.

 اگرچه هاشمی، اکنون در کنار ما نیست و با دلی مطمئن و قلبی استوار از میان ما رفت، اما اندیشه اعتدال در جان و روح مردم ریشه دوانده و در این راه چه باک که با جان و مال و آبرو و فرزندان، جهاد در راه خدا را معنای مجسم بخشید..