پل ادبی ایران و بلغارستان

دکتر ایووپانف، رئیس اتحادیه‌ی مترجمان بلغارستان و رئیس بخش ایران‌شناسی دانشگاه صوفیه، به همراه علیر‌ضا پورمحمد، استادیار دانشگاه صوفیه و مدیر مرکز مطالعات ایران، بالکان و اروپای مرکزی در روز یکشنبه سوم بهمن با علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب، دیدار و گفت‌وگو کردند. در این دیدار که دکتر نعمت‌الله ایرانزاده، معاون پژوهشی دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی هم حضور داشت، درباره‌ی همکاری‌های فرهنگی و ادبی مرکز فرهنگی و بین‌الملل شهر کتاب با دانشگاه‌ها و مراکز ادبی بلغارستان بحث و گفت‌وگو شد.

 محمدخانی درباره‌ی فعالیت‌های شهر کتاب در عرصه‌ی بین‌الملل و معرفی تحولات ادبی معاصر فارسی توضیحاتی ارائه داد و گفت: متاسفانه آن‌طور که بایسته است ادبیات دو کشور به خوبی برای مخاطبان معرفی نشده است و لزوم تلاش‌های بیشتر و برگزاری سمینارها و نشست‌های مشترک احساس می‌شود. وی گفت با این‌که روابط فرهنگی رسمی بین ایران و بلغارستان در پنجاه سال اخیر برقرار بوده است و نزدیک به پانصد واژه‌ی فارسی در زبان بلغاری وجود دارد، آثار ادبی ترجمه شده‌ی دو کشور به زبان‌های فارسی و بلغاری چندان قابل توجه نیست و امیدواریم در پنج سال آینده باترجمه‌ی آثار معاصر شناخت بیشتری حاصل شود.

ایووپانف گفت: نزدیک به ۳۴۰ مترجم عضو اتحادیه‌ی مترجمان بلغارستان هستند که از زبان‌های دیگر به بلغاری و از بلغاری به زبان‌های دیگر ترجمه می‌کنند. ما مترجمانِ همه‌ی حوزه‌ها، از علمی، ادبی، فنی، حقوقی و رسمی را تحت پوشش قرار داده‌ایم. در بلغارستان سالانه نزدیک به هزار عنوان کتاب از زبان‌های دیگر ترجمه و منتشر می‌شود.

رئیس اتحادیه‌ی مترجمان بلغارستان تصریح کرد: ما چندی پیش با چند کشور دیگر توافق‌نامه‌ای را امضا کردیم که به موجب آن قرار است به ترتیب یکی از شماره‌های مجله‌ی اتحادیه‌ی ما به معرفی ادبیات آن کشورها اختصاص بیابد. در کنار این مجله، کتابی را هم با موضوع ادبیات معاصر آن کشورها منتشر خواهیم کرد. درباره‌ی ایران هم می‌توانیم چنین کاری انجام دهیم. از این لحاظ هیچ مشکلی نیست و امکانات لازم را در اختیار داریم.

وی افزود: کتاب ادبیات تطبیقی، نوشته‌ی دکتر پورمحمد به زبان بلغاری ترجمه شده است که این کتاب به بررسی تطبیقی مفهوم دوستی در متون تئوریک و کلاسیک یونان و روم و فارسی می‌پردازد.

 در ادامه‌ی گفت‌وگو توافق شد ظرف یک سال آینده دو طرف حدود چهل صفحه از نمونه‌های آثار ادبی معاصر دو کشور را انتخاب و برای ترجمه و چاپ به صورت ویژه‌نامه، در  اختیار طرف دیگر قرار دهند.

محمدخانی گفت: باید دنبال ساختارهای باشیم و فعالیت‌مان متکی به افراد نباشد؛ زیرا افراد می‌آیند و می‌روند و ساختارها هستند که باقی‌اند. باید بدانیم که کدام نویسندگان بلغار به اندیشه‌های شرقی نزدیکند و آثار کدام نویسندگان ایرانی برای کتابخوان‌های بلغارستان قابل درک است.

پورمحمد گفت: سال‌ها پیش ترجمه‌ی‌ یکی از نویسندگان معروف بلغارستان، به نام ایوان وازُف در ایران منتشر شده است. این کتاب را محمد قاضی ترجمه کرده و نامش «زیر یوغ» است. «کبوتر سفید» هم مجموعه‌ی داستانی است از آثار نویسندگان بلغار که هادی آزادی آن را مستقیم از بلغاری به فارسی برگردانده بود. البته در بلغارستان آثار بسیار اندکی از فارسی ترجمه شده است. همچنین ما ترجمه‌ی «تاریخ اسلاوِ بلغارها» را به پایان رسانده‌ایم که به زودی پژوهشگاه میراث آن را منتشر خواهد کرد.

در پایان نشست‌ توافق شد علاوه بر تشکیل انجمن ادبی مشترک، دو طرف، برگزاری همایش ادبیات  داستانی برای معرفی ادبیات هر دو کشور را در اولویت کاری خود قرار دهند و همچنین به تدوین دو برنامه‌ی همکاری یکی به صورت کوتاه‌مدت و دیگری به صورت بلندمدت اقدام کنند.