مهر: کتاب «وسوسههای دن کیشوت» نوشته کرول ب. جانسن به تازگی با ترجمه زنده یاد ایرج کریمی منتشر و راهی بازار نشر شده است. این کتاب هشتاد و پنجمین عنوان از مجموعه «درباره ادبیات» است که این ناشر چاپ میکند.
ایرج کریمی فیلمساز و مترجم این کتاب، پیش از آن که این ترجمهاش به چاپ برسد، براثر سرطان درگذشت. آثار ادبیات کلاسیک از جمله دلمشغولیهای این کارگردان فقید بود.
«وسوسههای دن کیشوت» یکی از مهمترین آثاری است که درباره اهمیت و جایگاه رمان «دن کیشوتِ» سروانتس، نوشته شده است. نویسنده در این کتاب، فارغ از بسیاری از بدیهیات تاریخی که درباره «دن کیشوت» وجود دارد، نشان داده که چگونه میتوان در روزگار ما، انبوهی از نگاهها و امور نو را در این رمان درک کرد. جانسن در کتاب خود، ویژگیهای گوناگون و متفاوت «دن کیشوت» را مشخص کرده و تلاش داشته از زوایای نو به این اثر نگاه کرده و آن را بازخوانی کند.
عنوان اصلی این کتاب، «در طلب رمان مدرن» است. دغدغه کرول بی. جانسن در تفسیرش، نشان دادن این نکته است که با این که دن کیشوت به عنوان اولین رمان شناخته میشود، اما نه تنها اثری ابتدایی نیست بلکه حاوی مضمونهایی است که هنوز دغدغههای نو و مهمی در نظریههای ادبی نوین به شمار میروند. یکی از این مضمونها و دغدغهها، مقوله خوانش است و نقش فعالی که خواننده در شکل دادن به معناهای محتمل و بالقوه اثر دارد.
جانسن در این کتاب نشان میدهد که سروانتس همزمان با آفرینش اثری مفرح و سرگرم کننده، چگونه کارگاهی از نظریه و عمل ادبی را در رمان به پا کرده است.
پس از مقدمه مترجم بر متن اصلی، بخشهای سال شمار زندگی و آثار سروانتس، زمینه تاریخی، اهمیت اثر و برخورد انتقادی درج شدهاند. در ادامه بخش «یک خوانش» میآید که شامل ۵ فصل میشود. این فصول به ترتیب عبارتاند از: «در جلد اول دن کیشوت (۱۶۰۵) چه میگذرد؟»، «در جلد دوم دن کیشوت (۱۶۱۵) چه میگذرد؟»، «کتابی درباره کتابها»، «خوانندگان و خوانش» و «انسانها، واقعی و داستانی».
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
دن کیشوت بلافاصله پس از ماجرای آسیاب بادیها با نجیبزادهای «باسک» ی روبرو میشود که دارد بانویی را سوار بر درشکهای اسکورت میکند. او با بار کردن خیالاتی شهسوارانه بر ظواهر امر نتیجه میگیرد که بانو را دارند برخلاف میلش میبرند و دخالت یک شوالیه دنیاگرد به محو مبرمی ضروری است. او و مرد باسکی گلاویز میشوند ولی سیر روایت در میانه درگیری آنها متوقف میشود. حالا میخوانیم که آن چه خواندهایم نسخه برداری از متنی نوشته کسی است که با عنوان «راوی اول» به او ارجاع میشود و این راوی روایتش را براساس تحقیق در اسناد، خاطرات مکتوب از پیش موجود و مصاحبه با ساکنانی از لامانچا که دن کیشوت را میشناختهاند، گردآوری و تدوین کرده است. روایتی که میخوانیم باید متوقف میشده زیرا دست نوشته «راوی اول» همین جا به انتها رسیده است. دغدغه ما در مورد نتیجه گیری دن کیشوت و مرد باسکی با خشونت معلق میماند تا ما را متوجه مسئله خود متن کند.
این کتاب با ۱۴۱ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۱۲۰ هزار ریال منتشر شده است.