این خبر مهمی است که مسئولان شهری دور هم جمع شوند و یک بار هم که شده، درباره ترویج کتابخوانی به عنوان یک روش کمکی برای اداره شهر و یک راه‌حل برای مسائل شهر صحبت کنند.
به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، اولین جلسه انجمن کتابخانه عمومی شهرستان تهران در سال جاری به ریاست قاسم محمد طهرانی، معاون استاندار و فرماندار تهران و با حضور رئیس شورای اسلامی شهر، معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان، معاون فرهنگی – اجتماعی شهردار، مدیرکل آموزش‌وپرورش، و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران در سالن جلسات فرمانداری تهران برگزار شد.
قاسم محمد طهرانی، معاون استاندار و فرماندار تهران در این نشست طی سخنانی گفت: در تهران با نهادها و بخش‌های مختلف جلسات فنی و عمرانی زیادی داریم و این نخستین جلسه فرهنگی است که طی این چند ماه داشتیم. ترویج کتابخوانی و توسعه فرهنگ مطالعه و علاقه‌مند کردن مردم پایتخت به خواندن امری مهم در کاهش آسیب‌های اجتماعی شهر تهران است.
محمد طهرانی گفت: ما باید داشته‌هایمان را به‌جا خرج کنیم، سازمان‌ها و ادارات فرهنگی -آموزشی همچون اداره کل کتابخانه‌ها، شهرداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش پرورش با داشتن کتابخانه در مناطق مختلف شهر تهران در حال ارائه خدمات به مردم فهیم پایتخت هستند. با یک هم‌افزایی و تعامل سازنده بین کتابخانه‌ها می‌شود اقدامات مفیدی در راستای گسترش کتابخوانی و ترویج مطالعه در تهران انجام داد.
وی تأکید کرد: ما امروز به ایجاد فضای کتابخانه‌ای در شهر تهران چندان نیاز نداریم اما مسئله این است که تفکر کتابخوانی نداریم. شخصیت اول کشور ما یعنی مقام معظم رهبری کتاب‌خوان هستند؛ با همه دغدغه‌هایی که دارند اما کتاب می‌خوانند، بنابراین مسئله اول ما کتاب نیست، کتاب‌خوان است. درک متقابل شرایط روز از سوی دیگر می‌تواند به ما کمک کند و امروز همه ما نسبت به مسائل فرهنگی دغدغه‌مند هستیم و می‌دانیم که در نهادها و بخش‌های مختلف اولویت‌هایی همچون فرهنگ، تربیت، اخلاق و دین وجود دارد.
طهرانی افزود: از سوی دیگر ما در تهران آسیب‌های اجتماعی شهرهای دیگر ایران را هم داریم؛ افراد متعدد از شهرستان‌های مختلف و از جای‌جای ایران به جهت کسب درآمد و تحصیل به تهران مهاجرت کرده‌اند؛ به همین دلیل توجه به امر کتابخوانی و برگزاری برنامه‌های فرهنگی مناسب می‌تواند کمک شایانی در رفع آسیب‌های اجتماعی باشد؛ تهران خودش به معنای واقعی مناطق محروم زیادی دارد و نیاز به کمک ویژه دارد.
علیرضا زند وکیلی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران در ادامه این نشست توضیحاتی درباره روند برگزاری جلسات انجمن کتابخانه‌های شهر تهران ارائه کرد و گفت: این انجمن از مهمترین انجمن‌هایی است که در کلان‌شهر تهران برگزار می‌شود. اعضای حقیقی و حقوقی در انجمن نشانگر اهمیت این انجمن و کتابخانه‌ها در تمام جغرافیای کشور است. بعد از مدارس و مساجد بزرگ‌ترین پایگاه فرهنگی کتابخانه‌ها هستند. حتی در روستاها که کتابخانه ثابت ندارند کتابخانه سیار در حال ارائه خدمت به مردم کتاب دوست است.
وی گفت: آنچه مهم است و اغلب نادیده گرفته می‌شود این است که به نفس کتابخوانی پرداخته شود.
مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران دیگر سخنران این نشست با اشاره به سرانه مطالعه در کشور گفت: با ظهور فضای مجازی روزبه‌روز سرانه کتابخوانی کمتر شده و کتاب‌هایی که صوتی است شاید این روزها بیشتر مورد اقبال به‌ویژه نسل جوان قرار گیرد.
چمران گفت: کتاب اگرچه با مشکلات زیادی روبه‌رو است اما بارها اشاره کرده‌ام که جمعیت فراوانی که به نمایشگاه کتاب می‌آیند نشان می‌دهد مردم برای خرید و مطالعه کتاب انگیزه دارند اما باید از آن برای فرهنگ مطالعه بهره‌برداری کرد. فرهنگ کتابخوانی باید گسترش یابد؛ اگرچه فضای مجازی کار را سخت کرده است؛ کتابخانه‌های شهرداری هم باید روی این موضوع کار کنند که چگونه جوانان را به مطالعه ترغیب کنند.
وی با تأکید بر اینکه کتابخانه‌ها باید فضاهایی را به وجود بیاورند که جوانان ما به این محیط‌های امن و سالم مراجعه کنند، افزود: باید فرهنگ کتابخوانی جا بیافتد و اقدامات بیشتری در راستای ترویج کتابخوانی انجام شود؛ البته بخش فرهنگ بیشترین اعتبار را در شورای شهر تهران به‌ویژه در سال جاری داشت.
محمد خراسانی زاده، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران با تأکید بر لزوم هم‌افزایی ادارات فرهنگی سطح تهران که دارای کتابخانه هستند، گفت: تهران یک‌پنجم جمعیت کشور را در خود جای‌داده و به همین دلیل توجه ویژه به بخش کتابخوانی در تهران بسیار اهمیت دارد؛ لذا توسعه و گسترش امر کتابخوانی در پایتخت امری ضروری است که تحقق این امر مهم فرهنگی نیازمند هم‌افزایی و همدلی بین سازمان‌ها و اداراتی است که دارای کتابخانه در تهران هستند.
عبدالرضا علی پناه، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران و دبیر انجمن کتابخانه‌های عمومی در ادامه این نشست گفت: حوزه کتاب بسیار با اهمیت است و اگر در جایی کشور ما را بشناسند یکی از مؤلفه‌هایش کتاب و کتابخوانی و مشاهیر فرهنگی ما است. دوستان در اداره کتابخانه‌ها تلاش‌های بسیاری در حوزه کتاب و کتابخوانی می‌کنند اما ۴۰ کتابخانه در سطح کلان‌شهر تهران نیازهای ما را برطرف نمی‌کند.
وی در ادامه افزود: مسئله بعدی این است که فقط امانت دادن کتاب مهم نیست بلکه باید از امکانات همه دستگاه‌ها استفاده کرده تا ترویج کتاب و کتابخوانی کنیم. اگر بتوانیم کتاب‌ها را روی سازه‌های شهری به مردم معرفی کنیم می‌تواند مؤثر باشد. همچنین باید از فضای انجمن‌ها استفاده کرد. ما در تهران بیش از ۴۸ انجمن فعال ادبی داریم اما پراکنده است.
به گفته علی پناه، نزدیک به ۵۰ هزار عضو فعال و غیرفعال در کتابخانه‌های تهران وجود دارد که این ظرفیت باید ساماندهی شود.
وی گفت: زمانی قرار بود در کمپ‌های اعتیاد در تهران به معتادان کتاب بدهیم تا در زمان درمان از آن استفاده کنند. ما اعلام آمادگی می‌کنیم که در مناطقی که بزه اجتماعی وجود دارد از ظرفیت‌های کتابخوانی استفاده کنیم. به‌طور مثال می‌خواهیم در منطقه هرندی کتابخانه‌های مساجد را تقویت کنیم و این آمادگی را در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر تهران داریم که با قوت در کنار شما بایستیم.
امین توکلی زاده، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران دیگر سخنران این نشست نیز گفت: سازمان فرهنگی و هنری شهرداری کتابخانه‌های بسیاری دارد که برخی فعال‌تر هستند اما این تنها ظرفیت شهر تهران نیست. در ۲۵۳ محله نیز سراهای محله کتابخانه‌های خوبی دارند که افراد می‌توانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر بخواهیم تب‌سنج فرهنگی را فعال کنیم، فرهنگ کتابخوانی مهم است و دراین‌باره مصرف فرهنگی ما به‌ویژه در حوزه کتاب خوب نیست.
وی افزود: در سال‌های گذشته رخدادهای خوبی اتفاق افتاده و جریانی حول کتاب شکل‌گرفته است. باید برای کتاب رخداد و پیرامون آن برنامه تعریف کنیم چون مدتی است در رخداد کتابخوانی کم رونق هستیم.
به گفته توکلی زاده، باید برای دسترسی مردم محله به کتاب فکر کنیم. باید سرانه کتابخوانی و کتابفروشی را کنار هم بینیم.
وی تصریح کرد: تهران دو هزار مسجد دارد که می‌توان از ظرفیت‌های آن استفاده کرد. کتابخانه مسجد برای همه ما خاطره‌ساز است و می‌توان از این فضا برای زیست‌فرهنگی استفاده کرد. کتابخانه‌های مساجد کانون فرهنگی شهر تهران بودند و نباید این را از زنجیره کتاب و کتابخوانی خارج کرد.
وی با بیان اینکه رخداد کتاب از همه مهم‌تر است و باید برای کتاب هرچند وقت یک‌بار یک رخداد تعریف کنیم، تأکید کرد: باید سیرهای مطالعاتی را برنامه‌ریزی کرد تا بتوان جریانی را در این حوزه راه‌اندازی کرد. در گذشته این سیرهای مطالعاتی در مساجد وجود داشت و در زمان انقلاب جریان ساز بود.
علیرضا کریمیان، مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران نیز در ادامه این نشست درباره فعالیت‌های سازمان متبوع خود در حوزه کتاب و کتابخوانی توضیحاتی ارائه کرد و گفت: ما در آموزش‌وپرورش کتابخانه‌های تخصصی برای معلمان داریم. در دوره متوسطه نیز کتابخانه‌های موضوعی را طراحی کردیم. از سوی دیگر یکی از مسائل ما وجین کتابخانه‌های مدارس است. در مدارس کتابخانه ویژه اولیا را دنبال می‌کنیم. در برخی از مدارس فضایی برای انتظار والدین وجود دارد، اما می‌خواهیم از این فضا برای کتابخانه استفاده کنیم.
کریمیان فعالیت‌های آموزش‌وپرورش را در سه حوزه مسابقات کتابخوانی، برگزاری نمایشگاه کتاب و تجهیز کتابخانه‌های مدارس برشمرد و عنوان کرد: ما سال تحصیلی جاری را به‌صورت مجازی طی کردیم و در آن جشنواره دانایی و توانایی را با شرکت ۵۰ هزار دانش‌آموز برگزار کردیم. از سوی دیگر با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور توانستیم با شروع کرونا و عدم دسترسی به دانش‌آموزان مسابقه کتابخوانی مجازی را در سامانه این سازمان برگزار کنیم.
مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران افزود: هر ساله هم‌زمان با هفته کتاب در همه مدارس یعنی نزدیک به ۲۵۰۰ مدرسه دولتی و ۲۵۰۰ مدرسه غیردولتی نمایشگاه برگزار می‌کنیم، اما نتوانستیم کتاب‌های نو و جدید را به کتابخانه‌ها تزریق کنیم و یکی از آفات ما کتاب‌های قدیمی و فرسوده است.
وی افزود: یکی از رویکردهای جدی ما کتاب و کتابخوانی است. ما امروز دو برنامه درسی رسمی و غیررسمی داریم، باید بتوانیم بین آموزش‌وپرورش یک تعامل داشته باشیم تا از امکانات هم استفاده کنیم و دانش‌آموزان را به‌سوی کتاب و کتابخوانی هدایت کنیم.
نخستین جلسه انجمن کتابخانه‌های عمومی شهرستان تهران در سال ۱۴۰۱ با تبادل نظرات اعضا و ارائه پیشنهاد‌ها عصر روز سه‌شنبه یکم شهریور ماه به کار خود پایان داد.
به نقل از: پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
