کد مطلب: ۳۰۱۸۱
تاریخ انتشار: چهارشنبه ۲۹ تیر ۱۴۰۱

نگاهی به فلسفیدن از دریچه «فلسفه از چهل نگاه»

محمدرضا اربابی

آرمان ملی: آلن دوباتن برای ایرانیان علاقه‌مند به مباحث سبک زندگی، نامی آشناست. تقریباً تمامی آثار این نویسنده در ایران ترجمه و منتشر شده است. دوباتن فلسفه زندگی را محور آثار خود قرار داده و به موضوعاتی چون عشق، معماری، سفر و ادبیات پرداخته است. وی با تاسیس موسسه «مدرسه زندگی» کوشیده است رویکردی نو به آموزش ایجاد کند. آثاری چون «سیر عشق»، «جنبش رمانتیک»، «اضطراب منزلت»، «تسلی‌بخشی‌های فلسفه» و «معماری در مسیر نوجوانی» تنها بخشی از عناوین آثار دوباتن است. برخی از این آثار جستار و برخی دیگر مثل «سیر عشق» رمان‌اند. دوباتن در رمان‌هایش نیز همان سیر اندیشگانی را دنبال کرده و به مسائل کلیدی مرتبط با سبک زندگی پرداخته است.  افزایش علاقه‌مندان قلم و اندیشه دوباتن ناشران جهان را به ترجمه آثار او سوق داد، به‌نحوی که آثار او در ۳۰ کشور دنیا جزو پرفروش‌ترین آثارند. نشر ایران نیز از این قطار سریع‌السیر جانمانده و مترجمان و ناشران متعددی آثار دوباتن را منتشر کرده‌اند؛ موضوعی که کار مخاطب را برای انتخاب ترجمه مناسب دشوار می‌کند. «فلسفه از چهل نگاه» یکی از جدیدترین آثار دوباتن است که به‌قلم شقایق نظرزاده و توسط نشر فرمهر منتشر شده است. دوباتن در مقدمه کتاب به کم‌طرفدار بودن فلسفه اشاره کرده و معتقد است تقریباً هیچ‌کس چیزی اژ فلسفه نمی‌داند. به‌نظر او شاید فلسفه مهم‌ترین درسی باشد که هرگز از ما نخواسته‌اند بخوانیم. این اثر جمع‌وجور به‌تعبیر نویسنده‌اش گردشی است در تاریخ مهم‌ترین دیدگاه‌های فلسفی و دریچه‌ای رو به فلسفه. نکته جالب این است که نویسنده کوشیده در هر یک از چهل بخش، حداکثر مفاهیم را با حداقل واژه بیان کند. در واقع مفاهیم هر بخش در حداکثر ۳۰۰ کلمه ارائه شده است. دوباتن در این اثر سرنخ هایی از فلسفه سقراط، ارسطو، فلاسفه روم باستان، فلاسفه فرانسوی و آلمانی و ایتالیایی، فلاسفه شرق همچون کنفوسیوس، لائوتسه، بودا و سایرین ارائه می‌کند.همان‌طور که عنوان شد این اثر به قلم شقایق نظرزاده، دکترای زبان‌شناسی از دانشگاه تهران و مترجم آثار دوباتن، ترجمه شده است. نظرزاده پیش از «فلسفه از چهل نگاه» آثار دیگری از دوباتن را همچون «سیر عشق»، «اضطراب منزلت»، «جنبش رمانتیک» و «عشق، کار و منزلت در عصر مدرن» ترجمه و منتشر کرده است. نقطه درخشان ترجمه‌های شقایق نظرزاده را می‌توان توانایی زبانی وی دانست. او فارسی‌ورزی توانمند است. تبحر او به واژه محدود نیست و دستور زبان را نیز در برمی‌گیرد. به‌نظر می‌رسد این مترجم دامنه واژگانی گسترده‌ای دارد و در ترجمه‌هایش کوشیده در بهره‌گیری از واژگان متنوع، بدیع و گاه کمتر آشنا برای مخاطب خساست نکند. نثر به‌کاررفته در ترجمه نظرزاده گاه ممکن است تقیل به‌نظر برسد، اما به‌اعتقاد نگارنده نثری پالوده و دقیق است که می‌تواند ذائقه خواننده را ارتقا دهد. در این خصوص باید گفت مترجمان به‌عنوان متخصصان زبان نباید در زبان روز ذوب شوند، بلکه می‌بایست روی مرز زبان به‌روز و زبان اصیل بندبازی کنند تا بدین ترتیب به رشد و ارتقای زبان مخاطبان نیز کمک کنند. نکته مهم دیگری که در ترجمه اثری چکیده مانند «فلسفه از چهل نگاه» حائز اهمیت است، پژوهندگی مترجم است. در آثار کم واژه پرمفهوم تخصصی است که عیار مترجم محک می‌خورد. او باید پژوهنده‌ای اصیل باشد تا از پس ترجمه برآید. در غیر اینصورت خواننده با انباری از واژگان پیوسته با مفهومی گسسته مواجه خواهد شد. اما نقدی که به ترجمه اخیر نظرزاده و آثار قبلی‌اش وارد است، عدم ارائه پیرامتن لازم و کافی است. نگارنده براین باورست که مترجمی در سطح ایشان باید در تحریر «سخن مترجم» در دیباچه اثر و همچنین ارائه پاورقی‌ها و پی‌نوشت‌ها نیز دهش‌وری بیشتری داشته باشد و خواننده را با راهبردها و چالش‌های ترجمه خود آشنا کند.دوباتن در بخشی با عنوان «کین تسوگی؛ امید در شکستگی» این‌گونه می‌نویسد: «کین تسوگی ترکیبی است از دو ایده: کین به معنی طلایی و تسوگی به معنی بندزنی.... در زیبایی‌شناسی ذن ... بیهوده نباید آسیب را پنهان کرد ...رگه‌های قیمتی طلا بر تن ظرف شکسته، تأکیدی است بر اینکه همه آن شکستگی‌ها به‌خودی‌خود واجد ارزش بسیارند.... نیاز به مرمت خجالت ندارد... کاسه بندزده نماد امید است. ما هم زمانی دوباره امکان مجموع شدن داریم، که باز هم علی‌رغم نقص‌های عریان‌مان دوست داشته خواهیم شد.» »فلسفه از چهل نگاه» اثری است که خواننده را به فلسفه و فلسفیدن علاقه‌مند می‌کند و می‌تواند راهنمایی مناسب برای سرک کشیدن به این دنیا باشد.

 

 

0/700
send to friend
مرکز فرهنگی شهر کتاب

نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸

تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲

 

 

 

تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.

 

عضویت در خبرنامه الکترونیکی شهرکتاب

Designed & Developed by DORHOST