به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ بر اساس اطلاعات و آماری که در «آینه نشر ایران» ویژه بهار 1401 منتشر شده است، پنج موضوع در حوزه هنر مورداستقبال ناشران و مخاطبان قرار گرفته که به ترتیب تعداد آثار منتشر شده عبارتاند از: «موسیقی، سرگرمیها و هنرهای نمایشی»، «هنرهای تجسمی، طراحی و هنرهای تزیینی»، «طراحی شهری، معماری»، «نقاشی، گرافیک، عکاسی» و «مباحث عمومی هنر».
اما هرکدام از این موضوعات نسبتبه سال گذشته، فرازونشیبهای مختص به خود را طی کردهاند که میتوان برداشتهای مختلفی از آن داشت. در بهار امسال 357 اثر با موضوع «موسیقی، سرگرمیها و هنرهای نمایشی» منتشر شده است که از این تعداد 247 اثر تألیفی بوده و رشد قابلتوجهی داشته است.
این افزایش بیانگر این است که ناشران، نویسندگان و مخاطبان از سال گذشته تاکنون به موضوعاتی مانند موسیقی و هنرهای نمایشی که تألیفی نیز بودهاند، علاقه و رغبت بیشتری نشان دادهاند؛ زیرا تعداد آثار ترجمه نصف تألیف بوده است و شاهد چاپ 110 عنوان کتاب بودهایم که البته باز هم در مقایسه با سال گذشته افزایش داشته است. این زیرموضوع در هنر، در بخش کتابهای چاپ اول و تجدید چاپ نیز با روند صعودی همراه بوده است و بررسی دقیقتر این ارقام به ناشران و مؤلفان کشور کمک میکند که چشمانداز نشر کتاب با موضوع موسیقی و هنرهای نمایشی را امیدوارانهتر تبیین، و برنامههایشان را تدوین کنند.
«هنرهای تجسمی، طراحی و هنرهای تزیینی» با 154 اثر، رتبه دوم تعداد آثار منتشر شده در بهار امسال را به خود اختصاص داده است. مقایسه آماری تألیف و ترجمه آن نشان میدهد که در تولید و ترجمه این کتابها در بازار نشر ایران تناسبی وجود دارد؛ زیرا 85 اثر تألیفی و 69 اثر ترجمه منتشر شده است و تفاوت فاحشی در این تعداد وجود ندارد. چاپ اول و تجدید چاپ نیز همپای هم پیش میروند، با 88 اثر چاپ اولی و 66 اثر تجدیدچاپ.
رتبه سوم بالاترین زیرموضوع مرتبط به هنر که منتشر شده است به «طراحی شهری، معماری» میرسد. نکته قابل توجه در این بخش این است که اختلاف زیادی بین تعداد آثار تألیفی و ترجمه وجود دارد. 116 اثر تألیفی در مقابل 30 اثر ترجمه میتواند تفسیرهای متعددی در خود داشته باشد؛ برای مثال بیانگر این است که در این موضوع نظریهپردازیها و آرای صاحبنظران داخلی مناسب و قابلاتکا بوده است که باعث شده توجه کمتری به آثار ترجمه شود یا حتی نیاز به آنها احساس شود. چاپ اولیهای «طراحی شهری، معماری» نیز نسبت به آثار چاپ مجدد که 19 عنوان بوده، رقم بالایی دارد و 127 عنوان کتاب بوده است.
«نقاشی، گرافیک، عکاسی» موضوع موردعلاقه بعدی ناشران و خوانندگان بوده است؛ که البته میتواند بخشی از این خوانندگان دانشجویان و دانشآموزان این سه حرفه باشد. آثار منتشرشده در این موضوع در بهار امسال، 77 عنوان تألیف و 25 عنوان ترجمه بوده که 65 عنوان آن چاپ اول و 37 عنوان چاپ مجدد بوده است.
پنجمین موضوعی که آثار منتشرشده در آن بیشتر از سایر موضوعاتی بوده است که در فهرست نیامده، از نظر تعداد آثار در حد ناخوشایندی است؛ آن هم موضوعی که بالتبع باید استقبال خوبی از آن شود؛ موضوعی مانند «مباحث عمومی هنر». عمومیتیافتن یک موضوع کلان نشاندهنده این است که مردم جامعه و بهطور کل غیرنخبگان آن سرزمین هم در آن مباحث مطالعه، و مؤلفان و صاحبنظران هم به این قشر توجه داشتهاند؛ اما تعداد کل آثار منتشر شده در این موضوع 52 اثر است که هم در بخش تألیف و هم ترجمه نسبت به بهار سال گذشته کاهش داشته است. آیا میتوانیم نتیجه بگیریم که در سطح کشور هنر و زیرمجموعههای آن مختص نخبگان و تحصیلکردهها باقی مانده است و تبدیل به موضوعی عام نشده؟ در این بخش 28 عنوان اثر تألیف و 24 عنوان ترجمه وجود دارد که 28 عنوان آن چاپ اول و 24 عنوان آن نیز تجدید چاپ بوده است که همانطور که اشاره شد روند نزولی داشتهاند.
بهطور کل در بهار امسال، 553 اثر تألیف و 258 اثر ترجمه در موضوع هنر منتشر شده است که 526 اثر آن چاپ اول و 285 اثرش چاپ مجدد بوده است، و سهم زیرموضوعهای این حوزه نیز عبارتاند از: «موسیقی، سرگرمی و هنرهای نمایشی» 44 درصد، «هنرهای تجسمی، طراحی و هنرهای تزیینی» 19 درصد، «طراحی شهری، معماری» 18 درصد، «نقاشی، گرافیک، عکاسی» 13 درصد و «مباحث عمومی هنر» نیز 6 درصد.
در پایان…
خروجی این ارقام باعث رشد 39 درصدی هنر نسبتبه بهار 1400 شده است؛ اما همچنان سهم این موضوع در بین موضوعات دیگر 4 درصد است که رقم بسیار کمی به شمار میآید؛ آن هم در کشوری که در هنر و کارهای هنری قدمت دارد.