img
img
img
img
img
img
تاریخ انتشار: 10 شهریور 1404
فرهنگ، حافظه، و بازاندیشی؛ روایت آرش حیدری از خطاهای فهم فرهنگ

گزارشی از نشست «شب خوزستان» در شهرکتاب اهواز:

فرهنگ، حافظه، و بازاندیشی؛ روایت آرش حیدری از خطاهای فهم فرهنگ

نشست «شب خوزستان» روز ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ در شهرکتاب اهواز با حضور آرش حیدری، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه علم و فرهنگ، برگزار شد. این نشست با محوریت «خطاهای رایج در فهم فرهنگ و نتایج اجتماعی آن» بستری برای تأمل در چالش‌های فرهنگی خوزستان و اهمیت حافظه جمعی فراهم آورد.


در ادامه سلسله‌برنامه‌های فرهنگی شهرکتاب اهواز، نشست «شب خوزستان» روز دوشنبه ۲۲ مردادماه با حضور آرش حیدری، جامعه‌شناس، پژوهشگر علوم اجتماعی و نویسنده آثار متعددی در حوزه فرهنگ و جامعه برگزار شد. این نشست با تمرکز بر آسیب‌شناسی فهم عمومی از مفهوم فرهنگ و تأثیر آن بر زیست اجتماعی، با استقبال مخاطبان همراه بود.

حیدری سخنان خود را با این گزاره آغاز کرد که «ما اغلب تصور می‌کنیم فرهنگ را می‌شناسیم، اما به محض ورود به عمل فرهنگی درمی‌یابیم که شناخت دقیقی از آن نداریم». او توضیح داد که این برداشت‌های سطحی، برخاسته از تجربه زیست روزمره است و همین نزدیکی ظاهری، مانع فهم عمیق و علمی مفاهیم علوم انسانی می‌شود.

در بخش مهمی از سخنان خود، حیدری به نقش تاریخ شفاهی و حافظه جمعی اشاره کرد و تأکید داشت که «فراموش کردن تاریخ، به معنای از دست دادن آینده است». او تاریخ فرهنگی را نه صرفاً میراث گذشته، بلکه نیرویی زنده و اثرگذار بر امروز جامعه دانست و بر ضرورت بازاندیشی در تجربه‌های زیسته و روایت‌های مردمی تأکید کرد.

سخنران همچنین با مروری بر تجربه‌های خوزستان، از جمله جنگ، مهاجرت و بازسازی، گفت این تحولات لایه‌های ویژه‌ای از فرهنگ و حافظه جمعی را در این استان پدید آورده‌اند که باید به‌دور از کلی‌گویی و با تکیه بر تجربه‌های محلی و زیست‌بوم مورد مطالعه قرار گیرند.

در ادامه، حیدری نسبت به پدیده‌ی «کالایی‌سازی فرهنگ» هشدار داد و تأکید کرد که جامعه‌ای که شناخت خود از تاریخ و فرهنگ را صرفاً از طریق روایت‌های رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی به دست می‌آورد، در معرض مصرف‌گرایی فرهنگی قرار می‌گیرد. او افزود: «وایرال شدن یک جمله، اندیشه‌ورزی نیست و تقلیل تفکر به چند کلیپ، جان اندیشه را می‌گیرد.»

نشست همچنین به موضوعاتی چون پیوند فرهنگ و زیست‌بوم، تأثیر زیست‌شناسی بر رفتار اجتماعی، و لزوم پیوند میان دانش علمی و تجربه زیسته در حل مسائل محلی پرداخت.
بخش پایانی برنامه به گفت‌وگوی باز میان حاضران و سخنران اختصاص داشت. مخاطبان با طرح پرسش‌ها و دغدغه‌های فرهنگی خود، در فضایی تعاملی به بازخوانی تجربه‌های زیسته‌ی خویش پرداختند.

نشست «شب خوزستان» توانست بستری برای اندیشیدن جمعی درباره مسائل فرهنگی استان فراهم آورد و بار دیگر بر اهمیت گفت‌وگو، حافظه و بازاندیشی در توسعه فرهنگی تأکید کند.