مهر: همزمان با دیدار روسای دولتهای ایران و بلغارستان، کتاب ایرانیکا-بلغاریکا، به همت رایزنی فرهنگی ایران در بلغارستان و با همکاری بنیاد تاریخ «تانگرا تاناگرا» بلغارستان منتشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، این کتاب که به سه زبان فارسی، بلغاری وانگلیسی در ۳۵۰ صفحه منتشر شده است، شامل مجموعه مقالات کنفرانسی علمی بوده است که به مناسبت یکصد و پانزدهمین سالگرد برقراری روابط رسمی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بلغارستان، و تاریخ اشتراک نژادی و قومی ایران و بلغارستان برگزار شد.
انتشار کتاب ایرانیکا -بلغاریکا برای جامعه علمی و مردم بلغار از اهمیت بالائی برخوردار است. در مقدمه این کتاب و به قلم میزبان کنفرانس مذکور، پروفسور پلامن میتوف، آمده است: همواره یک سؤال مشخص مطرح بوده است: ما که هستیم و از کدام ملت میباشیم؟ از کجا؟ چگونه و چرا آمدهایم؟ سرزمین آبا و اجدادی ما کجاست؟ تاریخ نگاری بومی سالهاست که مصرانه در پی پاسخ به این مسائل پیچیده است. تحقیقات بسیاری از محققان بلغاری و خارجی نشان دهنده ارتباط ایران با گذشته بلغارستان است.
در مقدمه این کتاب محمدعلی کیانی، رایزن فرهنگی ایران در بلغارستان نوشته است: دو کشور ایران و بلغارستان به لحاظ تاریخی علاوه بر با روابط مسالمت آمیز سیاسی و دیپلماتیک، دارای پیشینههای فرهنگی و علایق انسانی مشترک بوده و بر این اساس همواره تعاملات فرهنگی گستردهای میان دو ملت ایران و بلغارستان برقرار بوده است. در سالهای اخیر شاهد پیشرفت بیشتر و چشمگیر این نوع ارتباطات و همکاریها میباشیم.
کیانی، همچنین مسئله ریشه ایرانی داشتن بلغارها، مورد اشاره قرار داده است: «در عناصر اصلی فرهنگ سنتی بلغارستان، رد پای مشخصی از فرهنگ باستانی ایران مشاهده میشود. اذعان مورخین به هویت تاریخی و موجودیت ملت بلغار و استعمال و کاربرد حدود ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ لغت فارسی در زبان بلغاری، فرضیاتی مبنی بر ریشههای ایرانی نژاد بلغاری را تقویت مینماید».
رایزن فرهنگی کشورمان یادآور شده است: بر این اساس میتوان گفت تشابهات فرهنگی، قومی و زبانی متعدد میان دو ملت، حاکی از پیوند و ارتباط نزدیک فرهنگی میان ایشان در طول تاریخ بوده و توان و زمینههای مناسبی جهت انجام اقدامات مشترک فرهنگی و تمدنی و بهره گیری از این ظرفیت جهانی را جهت بسط روابط مهیا میسازد. تألیف این کتاب گام مؤثری در شناخت ریشههای زبانی، تمدنی و همچنین قوم شناسی دو ملت ایران و بلغارستان بوده و ره یافتی به مواریث مشترک فرهنگی ایشان محسوب میشود و میتواند نقش مهمی در تقویت روابط فرهنگی دو کشور ایفا کند.
کتاب ایرانیکا-بلغاریکا شامل تحقیقاتی ارزنده و همه جانبه است که آثار برجسته فرهنگ ایرانی را در ابعاد مختلف فرهنگ بلغارها، از جمله هنر، دین، تاریخ، صنایع دستی، زبان و رسوم بررسی میکند. تا گذشتهای نه چندان دور باور عمده بر این اساس بود که بلغارها ریشه اسلاو دادند، لیکن با آزمایشهای ژنتیک مشخص شد که تنها ۲۰ درصد جمعیت بلغارستان از مهاجران اسلاو بودهاند و بقیه به نوعی ریشه در سرزمین ایران داشتهاند. برای تحقیق این نظریه علمی، سفر اکتشافی توسط گروه «بلغارها- میهن» به سرپرستی الکساندر ایلیو به ایران و کشورهای هم مرز ایران که در تمدن فارسها قرار داشتهاند، انجام شد. این سفرها موجب شد که نظریه مهاجرت قوم بلغار از مکانی در شرق ایران زمین به سمت بلغارستان قوت بگیرد.
در این چند سال، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کتابهای تحقیقاتی بیشتری را در این زمینه منتشر کرده است که موجب قوت گرفتن اندیشه «بلغاریان ایرانی» در سرزمین بلغارها بوده است. از جمله این کتابها میتوان، به کتابهای بسیار مهم «واژههای فارسی در زبان بلغاری» و «ایرانیان بلغاری یا بلغاریان ایرانی» اشاره کرد.