شنبه، ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳
آیدین فرنگی: اگر مهندس معمار هستید یا اگر می‌خواهید برای طراحی داخلی منزل‌تان نزد مهندس معمار بروید، آیا در کنار توجه به موقعیت یخچال، تلویزیون، میز ناهارخوری، لباس‌شویی، کاناپه و... به ضرورت طراحی کتابخانه‌ای هرچند کوچک برای منزل فکر کرده‌اید؟ برخی بر این باورند که خانه‌ی بدون کتابخانه، یعنی قالبِ بدون روح. اگر منزل را قالب یا کالبد در نظر بگیریم، ترجیح می‌دهید چگونه در این کالبد روح بدمید؟ با گذاشتن سنگ‌های نمک، روشن کردن عود، خریدن مبلمان چوبی و... با خریدن مبلمان‌ها و اشیای تزیینی از تولیدات شرکت‌ها معروف و... یا با طراحی و نصب یک کتابخانهی هرچند کوچک؟ اگر گهگاه یا همیشه اهل کتاب خواندن هستید، کتاب‌هایتان را کجا نگه می‌دارید؟ در بخش پایینی کمد لباس‌ها، در کابینت، در انباری یا در قفسه‌هایی که روی یکی از دیوارهای منزل نصب کرده‌اید؟ آیا به تأمین زیبایی خانه به‌واسطه‌ی چیدن چند ردیف کتاب بر روی یکی دو قفسه فکر کرده‌اید؟
خوب! می‌دانیم که شما در حال مطالعه‌ی تارنمایی هستید که موضوعش چیزی جز کتاب و فرهنگ و ادبیات نیست. پس به احتمال زیاد بخشی از دیوارها یا گوشه‌ای از منزل‌تان را به کتاب‌ها اختصاص داده‌اید. کتاب‌ها اشیاء ارزشمند کتابخوان‌ها هستند. آنها را با علاقه و مهر می‌خریم و با شوق می‌خوانیم. کتاب‌ها را موقع خواندن در دست می‌گیریم و ساعت‌ها تماسی مستقیم بین دست و کتاب برقرار می‌شود. کتاب‌های خوانده شده سرشار از احساس لحظه‌هایی هستند که موقع مطالعه تجربه کرده‌ایم. کتابخوان‌ها کتاب‌هایشان را دوست دارند. ممکن است گم شدن یا پاره شدن یک کتاب ده هزار تومانی، ما را خیلی بیشتر از شکسته شدن یک ظرف کریستالیِ طبعاً گران‌قیمت‌تر ناراحت کند؛ چون بعید نیست که آن کتاب به پاره‌ای از وجود ما بدل شده باشد.
اگر کتاب‌خوان هستید و دوستدار کتاب، اگر نگهداری از کتاب‌ها برایتان اهمیت دارد، آیا شیوه‌های مراقبت از کتاب‌ها را می‌دانید؟ مثلاً نگهداری از گل‌های آپارتمانی، نگهداری از حیوانات خانگی، نگهداری از خودرو و وسایل خانگی، همه فوت‌وفن‌هایی دارد که آنها را یا از روی تجربه یا از راه مطالعه‌ی کاتالوگ‌ها و کتاب‌های آموزشی می‌آموزیم. مگر می‌شود مراقبت از کتاب، اصول و راهکارهایی نداشته باشد؟
آیا می‌دانید برای ساختن کتابخانه باید از چه نوع چوبی استفاده کرد؟ طول هر طبقه‌ی کتابخانه حداکثر چقدر باید باشد؟ اگر کتاب‌های زیادی دارید، کتابخانه باید چه نسبتی با امتداد تیرهای حامل کف اتاق داشته باشد؟ کدام دیوار برای نصب شدن کتابخانه مناسب است؟ چگونه باید کتاب‌ها را در قفسه چید و موقع خواندن برداشت؟ گردوغبار چه بلایی سر کتاب‌ها می‌آورد و چگونه باید کتاب‌ها را گردگیری کرد؟ اگر کتاب‌تان دچار کپک‌زدگی شد یا موریانه و کرم کتاب به جان کاغذهایش افتاد، چه باید کرد؟ برای مرمت کتاب‌های آسیب‌دیده از چه چسبی استفاده می‌کنید؟ کتاب‌های قطور را چگونه می‌توان برای تورق آماده کرد؟ آیا کتاب‌هایتان را شخصی‌سازی کرده‌اید؟ اگر به سیاق مجموعه‌دارها دنبال گردآوری مجموعه‌ای از کتاب‌ها هستید، کدام ویژگی‌ها را در خرید کتاب باید لحاظ کنید؟ برای کلکسیونرها، ارزش مادی کتابی معروف در چاپ نخست بیشتر است یا در چاپ‌های بعدی؟ اگر کتابی در کیف دارید و از هوای سرد وارد منزل شده‌اید، باید در قبال این همراه ارزشمندتان چه رفتاری در پیش بگیرید؟ چرا کاغذِ برخی کتاب‌ها زود خشک و شکننده می‌شود؟ و... برای دانستن پاسخ این پرسش‌ها و مواردی دیگر از این دست، کتاب «چگونه از کتاب خود مراقبت کنیم» را پیشنهاد می‌دهیم. جزوه‌ای کوچک و مفید در چهل صفحه. عنوان بخش‌های کتاب به شرح زیر است: کتاب‌ها و خواننده‌ها، کتابِ نو، اصول ابتدایی، قبل از خواندن، نشانه‌گذاری، ضبط و نگهداری کتاب، دشمنان دور و نزدیک، نه امانت بده و نه امانت بگیر، مخاطرات، کپک‌زدگی، حشرات موذی، ابزارهای ساده برای نگهداری از کتاب، رسیدگی و مراقبت، حوادث و سوانح، کتاب‌های شمیز و نوادر بی‌قیمت، نشریات و جزوه‌ها، کتاب و کتاب و کتاب‌های بیشتر: خطر نهایی.
برای نمونه یک بند کوچک را از کتاب نقل می‌کنم: «روکش کتاب در قرن ۱۹، و به مثابه وسیله‌ای برای جلوگیری از کثیف شدن کتاب در کتابفروشی ابداع شد. تا مدتی رسم بر آن بود که خریدارِ کتاب به محض آنکه به خانه می‌رسید، روکش کتاب را دور می‌انداخت. ولی امروز روکش نیز یکی از اجزای اصلی کتاب تلقی می‌شود؛ حاوی اطلاعات مفیدی درباره‌ی خود کتاب یا نویسنده‌ی آن است و هرازگاه به طرح‌های زیبایی آراسته است...» (ص ۱۲)
«چگونه از کتاب خود مراقبت کنیم» نوشته‌ی مایکل دیدرا از سوی مؤسسه‌ی فرهنگی ـ هنری «جهان کتاب» ترجمه و چاپ پنجم آن، به تازگی، به قیمت سه هزار تومان منتشر شده است.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
