در یک ماه گذشته چند کتاب خواندم که از آن میان مایلم به دو عنوان اشاره کنم:
نخست،
کتاب «زبان زنده» به قلم استاد منوچهر انور که توسط نشر کارنامه به چاپ
رسیده است. این کتاب برآمده از تاملات و دغدغههای نویسنده درباره ترجمه و
زبان است. انور با اشاره به دوران پویایی زبان فارسی و سپس افول آن در چند
سده گذشته، تلاش کرده تا علل این بیرمقی را نشان دهد. از نظر انور آنچه
بیش از هرچیز منجر به زوال زبان فارسی شده، دوری جستن نویسندگان و شاعران
از زبان گفتار و مقید کردن خود به قواعد مصنوع نگارش بوده است. انور با
آوردن نمونههای فراوان از نویسندگان قدیم و معاصر، در تلاش است تا نشان
دهد چطور میتوان جلوی این تصلب تدریجی را گرفت و دوباره زبان را زنده کرد.
اثر
دیگر که از خواندن از لذت بردم، رمان «میدل مارچ» است اثر نویسنده شهیر
انگلیسی جورج الیوت (با نام واقعی: ماری آن ایوانس) که به شیوایی توسط آقای
رضا رضایی به فارسی ترجمه شده و به همت نشر نی به چاپ رسیده است.
«میدلمارچ» را نه تنها میتوان به عنوان رمانی تراز اول در نظر داشت، بلکه
بیش از آن اثری است عمیقا فلسفی. چنین چیزی البته دور از ذهن نیست زیرا
جورج الیوت نخستین کسی بود که کتاب «اخلاق» اسپینوزا را به انگلیسی ترجمه
کرد. الیوت همچون اسپینوزا در پی پاسخ به این پرسش است که انسان چگونه
میتواند رشد اخلاقی داشته باشد؟ اسپینوزا پاسخ این سوال را در به کارگیری
صحیح از قوه تعقل میدانست. الیوت اما، بر عواطف و بویژه بر قوه تخیل انسان
تاکید میکند. برای من رمان «میدل مارچ» رسالهای است فلسفی که در قالب
رمان نوشته شده است