کد مطلب: ۲۴۹۳۶
تاریخ انتشار: سه شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰

مهناز رضایی: رواج شعر بی‌معیار یک ضایعه بزرگ ادبی است

هنرآنلاین: مهناز رضایی (لاچین) نویسنده و منتقد ادبی، از انتشار کتاب «سپیدار» گزینه شعر زنان امروز ایران از سوی نشر هرمز خبر داد و به هنرآنلاین گفت: این کتاب شامل شعر سپید پنجاه شاعر زن است. چینش اشعار نیز بر مبنای نام‌خانوادگی شاعران و به‌ترتیب حروف الفبا است.

او با این توضیح که گزینش آثار نیاز به دقت نظرهای کارشناسانه داشت و از صاحب‌نظران جهت یکسان‌سازی ارزیابی آثار دعوت شد، ادامه داد: در این مسیر برخی ویژگی‌های شعری پیشنهاد شد تا معیار امتیازدهی قرار بگیرد. ویژگی‌هایی چون فرونکاستن به نثر، ریتم و موسیقی کلام، انسجام اثر، توانش زبانی، فرم و ساخت، وجه ایماژی، دامنه خیال‌پروری، نوآوری، پیوندهای درون‌متنی، تفکربرانگیزی و بینامتنیت. در نهایت بررسی و گزینش اشعار توسط ۶ کارشناس که سوابق آن‌ها در انتهای کتاب آمده انجام شد. سودابه زنگنه نیز در همکاری با این پروژه کوشیده است تا کار به شیوه‌ای نظام‌مند به اجرا درآید.

رضایی در پاسخ به این پرسش که تفاوت این اثر با آثار مشابه موجود در بازار چیست؟ اظهارداشت: تفاوت کتاب را باید در وسواسی جست‌وجو کرد که در گزینش اشعار نقش داشته است. اعمال نگاه نقاد و کارشناسانه ۶ داور، وجه ممیزه این کتاب است. داورانی که در دفاع از نحوه امتیازدهی خود، مقالاتی تشریحی در بخش دیباچه کتاب ارائه کرده‌اند. چیزی حدود هشتاد صفحه از کتاب به داوران و گردآورندگان کتاب اختصاص یافته است تا نظرگاه‌های خود درباره شعر سپید را ارائه کنند. در عرصه شعر امروز ایران، اعمال نگاه کارشناسانه ضرورتی است که از نظر دور مانده. به‌ویژه درباره آنچه تحت‌عنوان «شعر سپید» در فضای مجازی و بازار نشر دست به‌دست می‌شود، نوعی «بی‌معیاری» را گوشزد می‌کند. «شعر سپید»، جریانی سهل و ممتنع است که هر صاحب سر سوزن ذوقی، خود را شایسته ورود به آن می‌یابد. ورودی، بی‌اشراف به آستان شعر. در حالی که «شعر» عالی‌ترین جلوه‌گاه زبان و اندیشه باید باشد. رواج شعر بی‌معیار یک ضایعه بزرگ ادبی است که باید برایش چاره اندیشید.

او با بیان این که معتقد هستم ارزیابی گروهی، بر نظرورزی فردی اعمال شده بر اثری ادبی ارجعیت دارد، افزود: بدین‌گونه اثر از نظرگاه‌های مختلف دیده و بررسی می‌شود و نتیجه، به انصاف نزدیک‌تر است. متکی بر چنین روالی، ما نیز برای هر شعر امتیاز میانگینی استخراج کردیم و در قیاس با امتیاز اشعار دیگر، گزینش انجام شد. بر آن هستیم که این روند را ادامه دهیم، تا فرصت دیده شدن آثار خوب شاعران دیگر هم فراهم آید.

رضایی هم‌چنین درباره رمان «سرخی بعد از سحرگه» که به‌تازگی توسط انتشارات سیب سرخ منتشر شده، تصریح‌کرد: این داستان بلند با محوریت مناسبات بینافردی، ریشه‌یابی‌های روان‌شناختی و معنایابی در حوزه رفتار و تعاملات افراد نوشته شده است. مناسبات مادر و دختر، همسران، نسل نو و نسل پیشین و...مدنظر قرار گرفته است. البته در عمل دامنه این مناسبات بسیار وسیع‌تر شده است. این اثر خواننده را به چالش می‌کشد و ناگزیرش می‌سازد تا به پرسش‌های بسیاری درباره خود و دیگران پاسخ گوید. «قضاوت‌گری» در این داستان، تیری به سنگ نشسته است و بیش از تقلا برای شناخت دیگران، مسیر برای «خودشناسی» و رسیدن به «خود» باز است.

او با این توضیح که داستان با گم شدن و یا گم کردن «مادر» آغاز می‌شود، گفت: پویه درونی راوی در این اثر، بسیار مهم‌تر از جریان رخدادهای بیرونی است. رخدادهای بیرونی، انگیزاننده رانه‌های روح و روان معذب راوی هستند؛ دغدغه‌های روحی او را به تموج می‌اندازند و مفری برای رنج‌های پنهانش ایجاد می‌کنند؛ همراه او می‌شوند و یا راه بر او می‌بندند. بر مبنای تداخل خودآگاهی و ناخودآگاهی در این گونه آثار، فضایی سورئال برای داستان در نظر گرفتم.

رضایی که این روزها جلد دوم «تجربه خوانش» را می‌نویسد، اضافه‌کرد: این کتاب هم‌چون جلد یک نیز خوانشی فردی و البته متکی بر تئوری، از آثاری ارائه شده است که در گستره ادبیات معنا دارند. آثاری در قالب شعر و داستان. کتاب در مرحله بازنگری نهایی است و به‌زودی تحویل نشر ایجار می‌دهم. نخستین جلد «تجربه خوانش» در کمتر از یک سال در مسیر تجدید چاپ قرار گرفته است.

 

0/700
send to friend
مرکز فرهنگی شهر کتاب

نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸

تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲

 

 

 

تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.

 

عضویت در خبرنامه الکترونیکی شهرکتاب

Designed & Developed by DORHOST